Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DzieciństwowWarszawieiSzkołaRealnawŁowiczu
sjiGimnazjalnej,którawykonałanastępnienajważniejszepraceprzygotowu-
jącedostrajku.PrzewodniczącymkomisjizostałStanisławDobrowolski,se-
kretarzemMirosławDobrzański,skarbniczkąWandaKlamborowska,człon-
kamiWiktorAmbroziewicz,StanisławGieysztor,IgnacyKozielewski,Henryk
Kułakowski,JerzyŁempicki,EugeniuszMeller,KazimierzPróchnik,Wacław
Szulc,FeliksWojciechowski
34
.
WładzeZet–unieprzewidziałyjednakwswoichprzygotowaniach
ogromnegowrzeniarewolucyjnego,którewdrugiejpołowie1904r.ogar-
nęłocałyzabórrosyjski.Napiętasytuacjabyłapośredniowywołanazmia-
nąpolitykiJ.Piłsudskiego,którywkonflikcierosyjsko–japońskimdostrzegł
szansedlapolskichdążeńniepodległościowych.Oczekiwaniatewyartyku-
łowałwpierwszychtygodniachwojnyrosyjsko–japońskiejWitoldJodko–
-Narkiewicz,bliskiwspółpracownikPiłsudskiego,piszącwsocjalistycznym
„Przedświcie”,iż„Niemamyprawawyrzekaćsięmyśli,żewojnamożestwo-
rzyćsytuację,przyktórejkrajnaszuzyskaniepodległość”
35
.
IwłaśniezmyśląowykorzystaniuJaponiido„ruszenia”sprawypolskiej
naprzódPiłsudskipodjąłpodróżdostolicytegoazjatyckiegokraju.Rozpoczę-
łasięonaodwizytywLondynie,gdziePiłsudskiiTytusFilipowiczotrzyma-
lilistypolecająceodpłk.TaroUtsunomija,attachéwojskowegoambasadyja-
pońskiejwLondynie
36
.DoTokioPiłsudskiiFilipowiczdotarli11lipca1904r.
WtrakcierejsudoJaponiiPiłsudskiprzygotowałmemoriał,którypoprzyby-
ciudoTokiozłożyłwjapońskimMinisterstwieSprawZagranicznych.Wdo-
kumencietymstwierdzał,żecelempolitycznymPPS,którereprezentował
wTokio,jest„rozbiciepaństwarosyjskiegonagłówneczęściskładoweiusa-
mowolnienieprzemocąwcielonychwskładimperiumkrajów.Uważamyto
nietylkojakospełnieniekulturalnychdążeńnaszejojczyznydosamodzielne-
gobytu,leczijakogwarancjętegobytu,gdyżRosja,pozbawionaswychpod-
bojów,będzieotyleosłabiona,żeprzestaniebyćgroźnyminiebezpiecznym
sąsiadem”
37
.WmemorialePiłsudskistarałsięprzekonaćJapończyków,żePol-
skawgrupiepaństwsiłąwcielonychdoRosjijestnajlepiejpredysponowa-
nadowyrwaniasięzrosyjskiego„więzienianarodów”ipociągnięciazasobą
reszty,jaknaprzykładLitwinów,Łotyszy,Finów,Gruzinów,Ormian.Wśród
atutów,jakieposiadaPolska,Piłsudskiwymieniłliczebnośćokoło12mlnPo-
lakówwobrębieRosji,bezwzględnąwrogośćwobecniejiznaczącedoświad-
czenierewolucyjno–organizacyjne
38
.Piłsudskinieukrywałrównieżwswoim
34
S.Dobrowolski,ZwiązekMłodzieżyPolskiej(ZET)…,op.cit.,s.129–130.
35
Cyt.za:J.Kalabiński,F
.Tych,Czwartepowstanie…,op.cit.,s.39.
36
W
.Suleja,JózefPiłsudski,Wrocław2005,s.67–68.
37
J.Piłsudski,Pismazebrane,Warszawa1937,t.II,s.253.
38
J.Suleja,JózefPiłsudski,op.cit.,s.69.
23
