Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Lataszkolneimłodzieńcze(do1914r.)
dokumencie,żePPSniejestjedynąorganizacjąwyrażającąpoglądypolskie-
gospołeczeństwa.„WPolscejakokrajuzestarąkulturą—pisałPiłsudski—
istniejąróżneprądyspołeczne,reprezentowaneprzeztrzypartiepolityczne
—ugodową,narodowo–demokratycznąisocjalistyczną”
39
.Piłsudskiwme-
morialestwierdzał,żeugodowcy„mająnadziejęuzyskaniaznacznychulg
wdrodzeuległościwzględemrządu”,natomiastNarodowaDemokracja„wna
wpółlegalnymoporzerządowiistawianiumuprzeszkódwjegozamiarach
rusyfikacyjnych”
40
.Jednakdodawałrównież,żejedyniePPSjestorganizacją
rewolucyjną,zamierzającąpoprzezakcjęzbrojnąrozbićimperiumrosyjskie.
DozłożonegomemoriałuPiłsudskidołączyłprojektumowy,którąjakowy-
słannikPPSplanowałzawrzećzrządemjapońskim.WumowietejPPSdo-
magałsię„stałejsubwencjidlaorganizacjiidostarczeniabroni(początkowo
3tysiące,wprzyszłości60tysięcyfuntów)”
41
.
Japończycywstrzymywalisięjednakżeprzedostatecznąodpowiedzią,
gdyżprzedpodjęciemdecyzjipragnęlijeszczeszczegółowozapoznaćsięzpo-
glądamiprzywódcyLigiNarodowejRomanaDmowskiego.Przebywałonjuż
wJaponiiodpołowymajaijeszczeprzedprzyjazdemzłożyłwładzomjapoń-
skimdwamemoriały.WjednymznichzawarłswojąocenęsytuacjiwRosji.
NatomiastwdrugimprzedstawiłsytuacjęwPolsce,dokonującznamienne-
goprzemilczeniaroliPPS.Jedynymjegopostulatemwobecstronyjapoń-
skiejbyłopolepszeniesytuacjijeńcówPolaków,przebywającychwjapoń-
skichobozach
42
.
DospotkaniaDmowskiegozPiłsudskimdoszłodopieropodkonieclip-
ca,gdzieodbylikilkugodzinnąrozmowę.SkłoniłaonazapewneDmowskie-
godozłożeniaJapończykomkolejnego,trzeciegojużmemoriału.Wprzedło-
żonymwładzomjapońskimdokumencie„dowodziłon,żelokalnaruchawka
wzaborzerosyjskim,boonarodowympowstaniuniemożebyćmowy,tylko
zaszkodzi—takPolsce,jakiJaponii.Rosjaobawiającsięniepokojów,trzyma
bowiemnadWisłąwielkąarmię.Wmorzukrwiutopikażdyodruchbuntu,
anastępnieprzerzucitesiłynaDalekiWschód”
43
.
WtrzydnipozłożeniuprzezDmowskiegomemoriału,23lipca1904r.,
japońskiewładzeodrzuciłyofertęprzedstawionąprzezPiłsudskiego.Japoń-
czycypodtrzymaliswojewcześniejszestanowisko,iżinteresujeichtylkody-
wersjanatyłachwrogaiusługiwywiadowcze.MisjaPiłsudskiegozakończy-
łasięfiaskiem.
39
40
41
42
J.Piłsudski,Pismazebrane,op.cit.,s.254.
Ibidem.
J.Suleja,JózefPiłsudski,op.cit.,s.71.
Ibidem,s.73.
43
D.,T
.Nałęcz,JózefPiłsudski—legendyifakty,Warszawa1987,s.114–115.
24
