Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
CezaryKosikowski
zachowań,jakieformułujesięwobecpodmiotówbiernychiczynnych.Do
podmiotówbiernychprawodawcaadresujenakazyizakazyorazbodźce
pozytywne(zachęty)inegatywne(sankcjeekonomiczneiprawne),pragnąc
wtensposóbwpływaćnaichzachowaniapoprzezustanowienieodpowiednich
uprawnieńiobowiązkówprawno-finansowych.Natomiastwstosunkudo
podmiotówczynnychprawodawcaoznaczaichkompetencjeioczekuje,żebędą
onerealizowanewtakisposób,iżumożliwiąpodmiotombiernymkorzystanie
zuprawnieńiwypełnianieobowiązków.
Finansepublicznemożnauznaćzadobrzezorganizowane,jeślizprzyjętej
wdanympaństwieiwokreślonymczasieorganizacjiwynikajednoznacznie
oznaczenieuprawnieńiobowiązkówpodmiotówbiernychorazkompetencji
podmiotówczynnych,aponadtonastępujewyodrębnieniesystemówgromadze-
nia,planowaniaiwydatkowaniaśrodkówpublicznych.Niewystarczy,że
prawodawcaodniesiesiętylkodouprawnieńiobowiązkówpodmiotówbier-
nych;podmiotytepowinnymiećmożliwośćkorzystaniazuprawnieńiwypeł-
nianiaobowiązkówiniepowinnybyćnarażonenaograniczeniawichrealizacji
lubnasamowolępodmiotówczynnych(organówfinansowych).
Ustalonądlaokreślonychwarunkówustrojowychorganizacjąfinansówpu-
blicznychtrzebaumiećdobrzezarządzać.Wtymcelunależyzatemstworzyć
takżesystemzarządzaniafinansamipublicznymi,wyróżniającwnimfunkcje
zarządzania,podmiotyzarządzaniaorazśrodkiiformyprawnezarządzania.
Dofunkcjizarządzaniafinansamipublicznymizaliczasięnastępującefunk-
cje:1)kształtowanieiustalaniezałożeńizasadpolitykifinansowejpaństwa,
2)zapewnianieogólnejorganizacjiprawnejsystemufinansowegopaństwa
poprzezdziałalnośćlegislacyjną,3)kierowanieprocesemplanowaniafinanso-
wego,4)zapewnianieszczegółowejorganizacjiikierowaniewykonawstwem
planowychzadańfinansowychprzezadministracjęfinansową,5)sprawowanie
kontroliinadzorunadrealizacjąuprawnieńiobowiązkówprawno-finansowych
podmiotówbiernych.
Wykonywanietychfunkcjinależywspółcześniedowieluorganów.Wod-
ległąprzeszłośćodeszłajużorganizacjapolegającanatym,żepanującyzawia-
dywałfinansamiprzypomocyswoichurzędników,itogłówniewsferze
gromadzeniadaninorazzarządzaniadomenamikrólewskimi.Poupodmiotowie-
niucałościspołeczeństwaizamianierelacji:„panujący–poddani”narelacje:
„państwo–obywatele”zakresfinansówpublicznychulegałstałemuposzerzaniu
się.Zczasemzacząłwymagaćwięctakżeinnejorganizacjiizarządzania.
Wszczególnościwyłoniłysięodrębnesystemyzarządzaniafinansamipublicz-
nymiwpaństwachogospodarceplanowejorazogospodarcerynkowej.Inaczej
teżwyglądałyonewokresieprzechodzeniaodgospodarkiplanowejdorynko-
wej,copotwierdzajądoświadczeniaPolskizroku1989ilatnastępnychoraz
praktykainnychpaństwEuropyWschodniejiCentralnej.
