Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•MIROSŁAWAHANUSIEWICZ-LAVALLEE•
odgrywałybardzoważnąrolęwśródelitintelektualnychidworskich,
ułatwiającrównieżtransmisjętekstówiwartościwywodzącychsię
zinnychkręgówkulturowo-językowychlHumanizmzarównowwersji
włoskiej,jakizaalpejskiejstymulowałtozainteresowanie,inspirując
podróżeedukacyjne,oddziaływanienurtówimódliterackichorazar-
tystycznych,wreszcieprzekłady,adaptacje,imitacje(zoblstudiaPiotra
SalwyiMariiMaślanki-Soro)lStaropolskiemarzenieoeposieznaj-
dowałooparciezjednejstronywsławnympoemacieTassa,zdrugiej
zaśwChristiasMarcaGirolamaVidylTakżedladramatuiteatrusta-
ropolskiegodoświadczeniemkluczowymokazywałysięwłoskiifran-
cuskidramathumanistyczny,commediadell)arte,włoskiteatroperowy
orazfrancuskiteatrklasycystyczny(zoblstudiaMirosławaLenarta
iDorotyPółćwiartek-Dremierre)lWczesnapowieśćpolskakształto-
wałasięwścisłymzwiązkuzoświeceniowąfrancuskąpowieściąsenty-
mentalną(zoblartykułAndrzejaRabsztyna)lZdecydowaniemniejszy
udziałmiaławtymoddziaływaniuromańskichwzorcówestetycznych
nastaropolskieHiszpania,wktórej-cozpolskiejperspektywymoże
sięwydaćparadoksalne-przedewszystkiminnyprofilniżwkrajach
sąsiednich(aletakżeinnyniżwoddalonejRzeczypospolitej)zyskały
ideehumanistyczne,akademickieifilologiczne(zoblstudiumMałgo-
rzatyWojtyniak)l
Nurtytakiejakpetrarkizmimarinizm,choćichproduktywność
wliteraturzepolskiejmożesięwydawaćmniejszaniżwliteraturach
Południa,ustanowiływnaszejpoezjitrwałewzorceretoryczne,to-
piczneigatunkowe,promowałyteżnoweideeimodelemiłości,typy
bohaterówlirycznych(zoblrozprawęAlinyNowickiej-Jeżowej)lTen
nowyjęzykpoetyckiotwierałSarmatównanieznanyświatwarto-
ści,które-wprzeciwieństwiedoideihumanistycznych-podlegały
wprawdzieczęściowejkontestacji,ostateczniejednakwłaśniedzięki
swymantecedencjomklasycznymzakorzeniałysięorazprzeobraża-
łynietylkoliteraturę,aleiobyczajowośćpolskąlDwornemodelemi-
łości,przeżywanejicelebrowanejjakofrustracja,charakteryzowane
byłyzapomocąjęzykawyrastającegozewzorówPetrarkiczyMari-
na,którejednakwyzwalałyireanimowaływielowiekowąorazowie-
lebardziejzłożonątradycjęliteracką(poezjarzymska,okcytańska
fn)amor,toskańskadolcestilnovo)lJejwątki,przetworzoneiwtopione
~14~
