Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zekzmaterialnością,azwłaszczazcielesnością,wskazywał
równieżTheodorAdorno.Jegozdaniemstosowanaoptyka
doprowadziładosytuacji,gdzienpojęciafunkcjonalnewy-
parłypojęciasubstancji”,anspołeczeństwostałosiętotalnym
związkiemfunkcji”[Adorno1986:91].Wjegoprzekonaniu
doszłotymsamymdonadwątleniaantropocentrycznegopo-
czuciaistnieniaprzezskuteczneusunięciezobszarureflek-
sjinodległejodsensusomatycznejwarstwyżycia”[tamże:
513].Akcentującwagęcielesności,Adornoupominałsię
więcouwzględnieniejejnietylkoteoriopoznawczego[Ha-
bermas2012],aleikluczowegodlahumanistykimoralnego
znaczenia,pomijanegoprzezsocjologię.Utożsamiającspołe-
czeństwoliberalnezredukcjąjednostkidopełnionejfunkcji
(gdyżwszystko,cojesttylkofunkcjonalne,jestteżpozba-
wionewłasnejwartościiwpełniwymienialne),filozofpod-
ważałtymsamymroszczeniasocjologii-ideologicznejwer-
sjiliberalnegoporządku-domiananaukihumanistycznej.
Dałtemuzresztąwyrazwaudycjiradiowej,poprowadzonej
wspólniezreprezentującymprzeciwnestanowiskoAlfredem
Gehlenem.Ichdyskusjęopatrzonoznamiennymtytułem:Czy
socjologiajestnaukąoczłowieku?[Adorno1986:LXVII].
Podobnejprzemianydoświadczyłyotaczająceczłowiekarze-
czy,nadczymubolewałjużHeidegger.Stałysięonedlaba-
daczyspołecznychikulturoznawcówzaledwieporęcznymi,
uległymiprzedmiotami[Barański2007],którymiczłowiek
możeposługiwaćsięwpełnidowolnie.Zkoleisamczłowiek
rozpatrywanyjestwobrębietychdziedzinwyłączniejako
aktorwyposażonywzdolnośćracjonalnejkalkulacji,który
wobecnościinnychaktorówgra,wykorzystującdotegoper-
fekcyjniekontrolowaneciałoibezresztypanującnademo-
cjami[Dziuban2007].Możnazatemśmiałopowiedzieć,że
wdrugiejpołowieXXwiekuwmyśleniuhumanistycznym
(zdominowanymjużdużowcześniejprzezparadygmatin-
terpretatywny,anastępnieprzezzałożeniapostmodernizmu)
zatriumfowałabezresztyzasadainteligibilności,rozumiana
najogólniejjakozastąpienieobiektówifaktówsensem,nada-
15
