Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Wprowadzenie
noblistamiEinsteinemiBornem55,którądodrukuprzygotowałMartinJ.Klein,
orazkorespondencjęmiędzyfizykami:noblistąFranckiemiPohlem56.Dlahisto-
rykówmatematyki,badaczyhistoriiGetyngi,jednymznajważniejszychźródeł
jestkorespondencjamiędzyKleinemiHilbertem
57
;wydanorównieżkorespon-
dencjęmiędzyBornemiEinsteinemorazjejtłumaczenienajęzykangielski58.
Wzbiorczejmonografiipoświęconejmatematycznejkorespondencjiiwydaniom
krytycznymtejżeukazałysiędwaartykułyogetyńskichuczonych.ScottA.Wal-
terdziękistudiomnadkorespondencjąmiędzyHilbertemiPoincarémzokresu
1908–1909
59
rzuciłnoweświatłonastosunkimiędzydwomaświatowymimatema-
tycznymicentrami:ParyżemiGetyngą,ErwinNeuneschwanderzaśwtejsamej
książcepierwszyrazwhistoriizaprezentowałkorespondencjęvanderWaerdena60.
Wielegetyńskichwątkówpojawiasięwdwutomowymopracowaniunaukowej
korespondencjiSommerfelda61.
RenateTobies,niemieckabadaczkahistoriimatematykiimatematyków
wGetyndze,opracowałakilkatomówkorespondencjigetyńskichuczonych.Wraz
zDavidemE.Rowe’em,równieżżywointeresującymsięGetyngą,przygotowała
dodrukukorespondencjęmiędzyKleinemiwydawcąDMathematischeAnnalen”
AdolphemMayerem62.WrazzKlausemHentschelemopracowałakoresponden-
cjęmiędzyPlanckiem,CarlemRungemiinnymi
63
,samodzielniezaśprzygotowała
dodrukukorespondencjęmiędzyEmmyNoetherijejuczniem,apóźniejwspół-
pracownikiemiprzyjacielemPawłemAleksandrowem64.Wartododać,żeTobies
napisałatakżeniezwykleciekawyartykułnatemathistoriidiagonalnejpowierzchni
ClebschawświetlekorespondencjifrancuskiegomatematykaGastonaDarboux
55M.J.Klein,M.Born(oprac.),AlbertEinstein-HedwigundMaxBorn:Briefwechsel1916–1955,
München1969.
56F.Ebner(oprac.),JamesFranck–RobertWichardPohl.Briefwechsel1906–1964,München2013.
57G.Frei(oprac.),DerBriefwechselDavidHilbert–FelixKlein(1886–1918),Göttingen1985.
58G.Born(oprac.),TeBorn–Einsteinletters:friendship,politicsandphysicsinuncertaintimes:
correspondencebetweenAlbertEinsteinundMaxandHedwigBornfrom1916to1955,komentarze
M.Born,tłum.I.Born,NewYork2005.
59
S.A.Walter,Poincaré-WeekinGöttingen,inlightoftheHilbert–Poincarécorrespondenceof1908–1909,
[w:]M.T.Borgato,E.Neuenschwander,I.Passeron(red.),MathematicalCorrespondencesandCritical
Editions,Springer,2018,s.297–310.
60E.Neuneschwander,TecorrespondenceBartelLeendertvanderWaerden,[w:]M.T.Borgato,
E.Neuenschwander,I.Passeron(red.),MathematicalCorrespondencesandCriticalEditions,Springer,
2018,s.311–334.
61
A.Sommerfeld,WissenschaftlicherBriefwechsel,vol.1,1892–1918,red.M.Eckert,K.Märker,Berlin–
Diepholz2000;A.Sommerfeld,WissenschaftlicherBriefwechsel,vol.2:1919–1951,red.M.Eckert,
K.Märker,Berlin–Diepholz2004.
62R.Tobies,D.E.Rowe(oprac.),KorrespondenzFelixKlein–AdolphMayer.AuswahlausdenJahren
1871bis1907,Leipzig1990.
63K.Hentschel,R.Tobies(oprac.),BrieftagebuchzwischenMaxPlanck,CarlRunge,BernhardKarsten
undAdolfLeopold,Berlin1999.
64
R.Tobies,BriefeEmmyNoethersandP.S.Alexandrof,NTMZeitschriftfürGeschichtederWissen-
schaften,TechnikundMedizin,t.11,2003,s.100–115.
30
