Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Zaburzeniawzachowaniusiędzieciszkolnychniepojawiająsięnagle
niestąd,nizowąd,alesąwynikiempewnychwarunków,sytuacjiżyciowej
dzieckaipostępowaniaznimidorosłych.Wbardzorzadkichwypadkach
przyczynąsąichzadatkiwrodzone,aleiwówczaswarunkiśrodowisko-
wemająwpływnaujawnieniesięzaburzeń”20.Zaburzeniewzachowaniu
utrudniafunkcjonowaniedzieckawobrębieróżnorodnychwymagańwy-
nikającychzkoniecznościprzystosowaniasiędoróżnychrólspołecznych
iustosunkowaniasiędosiebiesamego,rodzeństwa,kolegów,rodzicówina-
uczycieli.Wrazzrozwojempotrzebisprawności,zmieniająsięinterakcje
zróżnymiosobamizotoczeniaspołecznego-zmieniająsięnietylkowy-
maganiadzieckawstosunkudotychosób,alerównocześnieoczekiwania
wszystkichpartnerówinterakcjiwstosunkudozaburzonegoemocjonalnie
dziecka.Takwięczmianyrozwojoweprzekształcająsamąnaturęzaburze-
nia.Oilenawcześniejszychetapachrozwojowychzaburzenieprzejawiasię
wgranicachindywidualnegoproblemudzieckaijegonajbliższegootoczenia,
towmiarędorastaniarozwijasięwkierunkuproblemuspołecznego.Wten
sposóbzaburzenieemocjonalneprzekształcasięwzjawiskookreślanejako
niedostosowaniespołeczne.Innymisłowyzaburzeniewyzwoliłoniedosto-
sowanie,awmiarędalszegorozwojustajesięskładowączęściąproblemu
niedostosowania21.
Wartojeszczezwrócićuwagęnapojęciedziecka„zaburzonegoemocjo-
nalnie”
.„Przeztopojęcierozumiemyodchylenieodnormywzachowaniusię
dziecka,przyczymprzeznormęrozumiemytutajzasadymoralne,obyczaje
izwyczajeprzyjętewdanymśrodowisku.Stopieńodchyleniaodtejnormy
będzieświadczyłosileczyzaawansowaniuzaburzenia.Ujęciepojęciaza-
burzeniejestdowodemzmian,jakiemusiaływystąpićwpsychicedziecka.
Przyjmujemytakże,żejestonowynikiemzachwianiarównowagipomiędzy
środowiskiemaorganizmem,awięczakładamy,żeprzyczynapowstaniaza-
burzeniamożetkwićzarównowśrodowisku,jakiwsamejjednostce.Otym,
cosięwdzieckudzieje,pośredniodowiadujemysięzezmianwjegozacho-
waniu,czylizezmiantzw.manifestacjizaburzenia.Zaburzeniejesttowięc
pojęciebardzozbliżonedoniedostosowania.Sąjednakpewneróżnice.Oba
pojęciasąpsychologiczne,ztym,żewzaburzeniuakcentujemyzmianyza-
chodzącepodwpływemśrodowiska,wniedostosowaniuskutkitychzmian.
Skutkitesąnaturypsychologicznejispołecznej;sąonełatwiejdostrzegalne,
aleniekonieczniełatwiejusuwalne”22.
20J.Konopnicki,Zaburzeniawzachowaniusiędzieciiśrodowisko,WydawnictwoNaukowe
PWN,Warszawa1964,s.131.
21B.Urban,Zaburzeniawzachowaniuaprzestępczośćmłodzieży,WydawnictwoUniwersyte-
tuJagiellońskiego,Kraków2000,s.17.
22J.Konopnicki,Niedostosowanie…,s.27.
18
