Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sytuacjaprawnawdowywspołeczeństwieszlacheckimł
popularnym,żepapieżBenedyktXIVw1741r.wydałbullęSatisvobis,
któraprawnieokreśliłastatusmałżeństwpotajemnych.Odtegomo-
mentujedynądopuszczalnązasadązawarciazwiązkumałżeńskiego,
byłaformatrydencka
34
.
Jakjużwspomniano,naterenieRzeczypospolitejdochodziłodo
przenikaniasięprawapolskiego,litewskiegoipruskiego,cowiązało
sięzpraktykąmałżeństwmieszanych(matrimoniamixta)
35
koronno-
-litewskichikoronno-ruskichorazmałżeństwosóbpochodzących
zPrusKrólewskichzmieszkańcamiinnychregionówpaństwapolsko-
-litewskiego,gdziestanszlacheckitworzyliPolacy,LitwiniiRusini,
będącykatolikami,prawosławnymiorazwyznawcamiprotestanty-
zmu
36
.Podobniebyłozprawemświeckim,gdyżwpaństwiepolsko-
-litewskimfunkcjonowałyconajmniejtrzyjegoporządki,przyczym
wprawieprywatnymwykorzystywanodotychczasobowiązujące
zbiorypraw,prawozwyczajoweorazstatutyikonstytucjesejmowe.
WXVIwiekunaLitwiewprowadzonoograniczenieposiadanianieru-
chomościojczystychimacierzystychprzezkobiety,którewychodziły
34Por.Z.Zdrójkowski,ziemskieprawoprywatneł,s.277-278;J.Bardach,B.Le-
śnodorski,M.Pietrzak,Historiaustrojuiprawapolskiegoł,s.253;M.Lipska,Wpływ
prawakanonicznegonaosoboweprawomałżeńskiewPolsceprzedrozbiorowej,[w:]Matri-
moniumspesmundi.Małżeństwoirodzinawprawiekanonicznym,polskimimiędzynarodo-
wym.Księgapamiątkowadedykowanaks.prof.RyszardowiSztychmilerowi,red.T.Płoski,
J.Krzywkowska,Olsztyn[cop.2008],s.439;I.Frużyńska,Intercyzyitransakcjeślubne
rodzinyLubomirskichzlat1704-1772wzbiorachArchiwumPaństwowegowRzeszowie,PHA
2005,t.15,s.175.
35Natematmałżeństwmieszanychzob.S.Paździor,Małżeństwamieszane
[hasło],[w:]Encyklopediakatolicka,t.11,red.A.Bednareketal.,Lublin2006,kol.1114-
116.
36Por.E.Dubas-Urwanowicz,MagnackiemałżeństwamieszanewWielkimKsięstwie
LitewskimwXVI-XVIIw.,[w:]Władzaiprestiż.MagnateriaRzeczypospolitejwXVI-XVIII
wieku,red.J.Urwanowicz,E.Dubas-Urwanowicz,P.Guzowski,Białystok2003,s.561;
eadem,Uwarunkowaniaprawneikonsekwencjemałżeństwpolsko-litewskichprzedunią
lubelską,[w:]Etniczne,kulturoweireligijnepograniczaRzeczypospolitejwXVI-XVIIIwie-
ku,red.K.Mikulski,Toruń2005,s.67-73;eadem,Oprawiewświeciekobietł,s.70;
A.Muszyńska,Odpowiedniczasnamałżeństwowpoglądachpolskiejilitewskiejmagnaterii
wXVIIIwieku,„PismaHumanistyczne”2014,t.12,70,s.75-76.Zob.teżJ.Bardach,
StudiazustrojuiprawaWielkiegoKsięstwaLitewskiegoXIV-XVIIw.,Białystok-War-
szawa1970,s.261-315;M.Liedke,Mieszanezwiązkimałżeńskieapolonizacjamożnych
WielkiegoKsięstwaLitewskiegowXVIwieku,„BiałoruskieZeszytyHistoryczne”1997,
t.7,s.126-132;Z.Budzyński,Małżeństwamieszanenapograniczupolsko-ruskim(ukraiń-
skim)naprzełomieXVIIIiXIXwieku.Skalaizasięgzjawiska,[w:]Ojczyznabliższaidal-
sza.StudiahistoryczneofiarowaneFeliksowiKirykowiwsześćdziesiątąrocznicęurodzin,red.
J.Chrobaczyński,A.Jureczko,M.Śliwa,Kraków1993,s.505-515;H.
Сліж
,
Шлюбныя
.пазашлюбныястасунк.шляхтыВял.кагаКнястваЛ.тоўскагаўXVI–XVIIстстu,
Смаленск2015[N.Sliż,Szlubnyja.pazaszlubnyjastasunk.szlachtyWiał.kagaKnia-
stwaŁ.toўskagaўXVI–XVIIststu,Smalensk2015].
63
