Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
jąceowąsylwetkęsąjużjejinterpretacjami)kulturowykonstrukt,spełniający
pewnefunkcjeiodpowiadającyoczekiwaniomodbiorców.Niewątpliwiejestto
jedenzciekawszychaspektówbadańzarysowanegotuzjawiska,pozwalanam
bowiemdostrzecszeregmechanizmówdotyczącychnietylkodziałaniasamej
kultury,aleijejstosunkudotakfundamentalnychkwestiijakmentalnośćnaro-
dowaczybudowanienarodowychmitóworazichzwiązkuzesztukąjakojedną
zpodstawowychformekspresjinarodowejindywidualności.
Kwestienarodowegocharakteruzainteresowaniakompozytoramiiichtwór-
czościąwydająsiępewnąoczywistością,zdrugiejjednakstronyfakt,żeniektó-
rzytwórcyopuszczająspokojnewodyrecepcjiwłaściwegoimkręgukulturo-
wego,skłaniaćpowiniendowzmożonegozainteresowaniatymiwłaśnieposta-
ciami.Zpewnościąodznaczająsięonewszystkiepewnymuniwersalizmem,
niezbędnymdopokonaniabarierkulturowych.Ajednocześnie–jeśliuświa-
domimysobie,żewgrupietejoboksiebieznajdująsięnaprzykładBeetho-
veniWagner(uznawanizafilarykulturyniemieckiej),Chopin(mianowany
naczelnympolskimkompozytoremnarodowym),dopewnegostopniaVerdi
(uosabiający,wedługwielu,idiommuzykiwłoskiej),azatemkompozytorzy
mocnoidentyfikowanizeswojąrodzimąkulturą–trudnooprzećsięzadawaniu
pytańoróżnicemiędzynarodowąiponadnarodowąichrecepcją,owzmianko-
wanąjużwyżejkategorięmitu,owaloryzowanieobrazukompozytorówiich
muzykiwłaśniewodniesieniudokwestiinarodowych,ostereotypysłużące
charakteryzowaniuichjakoludziorazocenianiutworzonejprzeznichmuzyki
wkontekścieichpochodzenianarodowego
37
.WprzypadkuWagnera,który
jestgłównymobiektemzainteresowaniawtejksiążce,zgodniezdeklaracjami
złożonymiwewstępie,kwestienarodowezostanąwsporejmierzezmargina-
lizowanezuwaginaichuwikłaniewrozległeproblemyetyczne,którychcię-
żarmógłbyprzytłoczyćwaloryestetyczneorazinnemniejszejwagizjawiska
recepcyjne(chociażbycharakterystycznedlakulturypolskiej).Nieoznaczato
jednak,żetematykaowaniepojawisięwcale–jakdowodząniektórezestu-
diówprezentowanychwdalszejczęściksiażki,niesposóbodnosićsiędotego
kompozytorapomijającjegopochodzenienarodowe,związaneznimjego
poglądyicechytwórczości
38
.
37
Natematzakresubadawczegozwiązanegozkwestiąnarodowegoiponadnarodowego
charakterusztukizob.M.Cieśla-Korytowska,Wstęp,w:Narodowyiponadnarodowycharak-
terliteratury,red.M.Cieśla-Korytowska,Kraków1996orazuwagirozsianewposzczegól-
nychstudiachtegozbioru.
38
PrzekonująotymmiędzyinnymiwybraneuwagizrozdziałówViVIwniniejszejpublikacji.
~28~
