Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
cjeoistotnychfaktachzbiografiiNiemca(wzmiankaojegodemokratycznych
poglądachiudzialewWiośnieLudów),odwołujesiędojegopozostałychdzieł
(wymieniaRienziegoiTannhäusera),aprzedewszystkimdowodziznajomości
Wagnerowskiejteoriiopery–dzieła,któretworzyćmaabsolutnąsyntezęsztuk.
Wszystkotoprzekonuje,żewpierwszychswoichreakcjachNervalniezwykle
trafniewyczułcharaktertwórczościWagneraijejideęprzewodnią,atakżeto,
żeLohengrinstanowiwkonsekwentnierealizowanejartystycznejdrodzejedy-
nieetappośredni,niezaśpunktdojścia.Wreszciezaśjesttoniepodważalny
dowódzaistnieniazjawiska,którenazywamkulturowąrecepcjąkompozytora,
felietonbowiemnietylkonapisanyzostałprzezpisarza,alerównieżwykra-
czadalekopozaczystoinformacyjnąwarstwę,zawierającelementyoceniające
ibędącwyrazemszczeregoentuzjazmuzestronyNervala
94
.
PunktemzwrotnymwefrancuskiejrecepcjiWagnerasąniewątpliwiewyda-
rzeniazwiązanezesłynnąpremierąTannhäuseraitoonewwiększościopra-
cowańzarysowująsięjakojutrzenkanahoryzonciechronologicznymfran-
cuskiegowagneryzmu
95
;tymbardziejjednakwartopamiętaćowspomnianej
wyżej„międzyepoce”,którastanowiłaniezbędnyokresprzygotowawczypóź-
niejszychwydarzeń,orazopierwszychentuzjastachWagneraweFrancji,rozbu-
dzającychzainteresowanietymkompozytorem–zwłaszczajegoideamiiteks-
tamipoetyckimi–zanimjeszczeAlbertNiemannrzuciłzwściekłościąswój
pielgrzymikapeluszwkierunkugłośnoprotestującejprzeciwWagnerowskim
innowacjomoperowympubliki.Nieprzypadkowajestrównieżforma,wjakiej
francuscyodbiorcymieliokazjęporazpierwszyszerzejzetknąćsięzWagne-
rem,azatemprasowyartykuł.Jesttorzeczjasnasignumtemporisepoki,wktórej
bujnyrozwójrynkuprasowegoskutkujenieuchronnymizmianamiwstruktu-
rzeczytelnictwaiformachobieguinformacjikulturowej.Wagnerstanowidla
ówczesnejprasynieladaatrakcję,jestjednąztychnowinek,którewpogoni
zasukcesem,poczytnościąiczytelnicząuwagągazetypróbująsprzedaćswoim
94
WięcejnatematrecepcjiWagneraprzezNervalazob.A.Cœuroy,Wagneretl;esprit…,
s.166–176;M.P
.Mrozowicki,RichardWagneretsaréception…,s.103–107;SLedda,Ner-
valprécurseur?LaréceptionromantiquedeWagnerenFrance,w:RichardWagner.Pointsdedepart
etaboutissements.Actesducolloqued;Amiens19,20,21et22octobre2001,red.D.Buschinger,
J-F.Candoni,R.Perlwi,Amiens2002.Namarginesiewartozauważyć,żeoperazajmuje
ważnemiejscewNervalowskiejrefleksjinadsztuką,aWagnerniejestjedynymkompo-
zytoremoperowym,którygoinspirował.NatematinspiracjiMozartowskichuNervala
zob.M.Siwiec,ONervalowskichczarodziejkach,czylioperawkręguromantycznychfantazmatów,
w:Operawkulturze,red.M.Sokalska,Kraków2016.
95
Zob.H.Lees,MallarméeandWagner:MusicandPoeticLanguage,AshgatePublishingCom-
pany,Aldershot2007,rozdziałWagnerandFrance,s.59–84.
~50~
