Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BogumiłaMika
UniwersytetŚląski
Katowice
„Wkontekściemuzycznychskandali”
Horyzontoczekiwańsłuchaczywobecwartościwmuzyce
MuzykaXXwiekuobfitowaławutworynowatorskie,awangardowe,ekspe-
rymentalne.Prezentacjasporejczęściznichodbywałasięwatmosferzeskanda-
lu.Czypowodemtakiegonegatywnegoprzyjęcianowejmuzykibyłwątpliwy
rezultatwykonawczy?Amożebanalnezałożeniależąceujejpodstaw,zatem
słabawartośćestetycznadzieł?Czyteżmożeprzyczynaporażkileżałajeszcze
gdzieindziej?
Wysuwamtezę,iżskandaleartystycznerównieżwzakresiemuzykitoświa-
dectwoniespełnieniaoczekiwańodbiorców,oczekiwańspecyficznieiraczejtra-
dycyjnie(konserwatywnie)formowanych.Muzyka,którawykraczapozatra-
dycyjnieakceptowaneschematy,łamiehoryzonttakichoczekiwańsłuchaczy
idlategobywaodrzucana.Dowodzeniutakiejtezyposłużymiwypracowanana
gruncieteoriiliteraturyestetykarecepcjiRobertaJaussa.
SkandaleartystycznewybuchającewIpołowieXXwiekuwydająmisię
szczególnieinteresującezpunktuwidzeniarozważańwokółwartościwmuzy-
ce.Otobowiemprowokacjeartystycznenajczęściejzwiązanebyływówczas
zprezentacjądziełsilnienowatorskich,wykraczającychdalecepozankonserwa-
tywneramy”salikoncertowej.Wówczasskandalizująceutwory,dziśzkoleiza-
liczamydonkanonuXXwieku”,awichpoczetmożnawłączyć:Świętowiosny
(1913)IgoraStrawińskiego,IKwartetsmyczkowyd-mollop.7(190411905),
pierwsząSymfoniękameralnąop.9(1906)orazPierrotlunaire(1912)Arnolda
Schönberga,Pięćpieśniorkiestralnychop.4(191111912)AlbanaBerga,Poe-
matsymfonicznyna100metronomów(1962)GyörgyLigetiegoczyMetastasis
(1953154)IannisaXenakisa.
OskandalachwokółmuzykiStrawińskiegoiSchönbergabędzietraktował
niniejszytekst.
