Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardSolik:Nieuchronnośćinterpretacjiadoświadczeniesztuki
15
negopostronieprzedmiotu(tekstukultury)znaczenia,wefekcie(podobno)
prymarnegowobecegzegetycznejaktywnościpoznającego.Wnajwiększym
uogólnieniuinajszerszymobieguinterpretacjabyłatedyrozumianajakonprzy-
godnaczynność”werbalizowaniatego,cozobiektywizowanewtworzywiepra-
widłamiiwymogamigatunkuorazintencjamiautora(nadawcy)nieujawniało
się(np.wprzypadkuprzekazuwizualnego)wpowierzchownympercepcyjnym
postrzeżeniu3.Reprezentatywnywyraztymtendencjomdajeutrzymującesię
wdługiejkoniunkturzehistorycznejprzekonanieointerpretacjijakoaktywności
owyraźniezarysowanymfinaleispodziewanejkonkluzjioraznkonstrukcjiteo-
retycznej,utrwalonejodstarożytnościiobejmującejwiele,pozornieróżnych
technikegzegezy,»sztukinterpretacji«,typów»krytykiliterackiej«czymetod
lektury”4,którenłączyłoowewspólne,podstawowezadaniestawianeprzed
interpretacją:»wydobycieiwyjaśnieniesensu«zawszeuprzedniegowobec
dzieła”5.Możnajeszczedopowiedzieć,żetakujmowanainterpretacja,nie-
odmienniezwiązanazegzegeząukrytegoprzesłaniatekstuidzieła,ukształto-
wałasięprzedewszystkimwobrębiebadańliteraturyisztukplastycznych.Co
nieoznacza,żewtymaspekcienieoddziaływałarównieżnadoświadczenie
utworumuzycznego,szczególniewzakresieznaczeniowejczysymbolicznej
konkretyzacjimuzyki.Przyjmowanoteżjejzasadniczoucieleśnionąwjęzyku
naturę,choćniemożnawykluczyćpozawerbalnych,neurofizjologicznych
aspektówdoświadczeniasztuki.
Problemwtymjednak,żetakdefiniowanainterpretacjaokazujesięwpew-
nymsensienieadekwatnawobecmateriidźwiękuimuzyki,przezktórą1po-
minąwszyjejodmianywrodzajunp.muzykiinstrumentalnej,kameralnej,sym-
fonicznej,
sakralnej,
świeckiej,
wokalnej,
jedno-
bądź
wielogłosowej,
polifonicznejczyludowejitp.1rozumiemynajogólniejndziedzinęsztuki,któ-
rejtworzywemartystycznymsądźwiękizorganizowanewkompozycyjną
całość:utwory,melodiewykonywanenainstrumentachlubprzezgłosludzki”6.
Sprawakomplikujesię,albowiemdotądrozpatrywanaokreślonośćinterpretacji
3Takądefinicjęinterpretacjiznajdziemym.in.wwydanymw1988rokuprzezOssolineum
Słownikuterminówliterackich.Interpretacjajesttamokreślonajakondziałaniebadawczezmie-
rzającedowydobyciaiwyjaśnieniasensu(swoistości,funkcjonalności,rolietc.)danegozjawiska,
wszczególnościpoprzezokreśleniemiejscaowegozjawiskawjakiejścałościwyższegorzędu.
Punktemwyjściawszelkiejinterpretacjijestzałożenie,żeistotneznaczeniebadanegoprzedmiotu
jestukrytepozadanymibezpośredniejobserwacjiempirycznejiniepozwalasięznichwprost
wyprowadzić.Znaczenietouobecniasiębadaczowiwtedydopiero,gdyulokujeonprzedmiot
wodpowiednimkontekście,gdyokreślijegomiejscewszerszymukładzieprzedmiotowymlub
teżrozpoznawnimdziałaniejakichśogólniejszychprawidłowościobejmującychmniejsząlub
większąklasęprzedmiotówanalogicznych”.Słownikterminówliterackich.Red.J.Sławiń-
ski.Wrocław1Warszawa1Kraków1Gdańsk1Łódź1988,s.199.
4A.Burzyńska:Dekonstrukcjaiinterpretacja.Kraków2001,s.239.
5Ibidem,s.270.
6Słownikjęzykapolskiego.Red.M.Szymczak.T.2.Warszawa1979,s.232.
