Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RyszardSolik:Nieuchronnośćinterpretacjiadoświadczeniesztuki
19
niezależnejododbiorcyikontekstu,warunkowałanietylkonieodzownośćist-
nienia(jaksądzono)decydującychoprzynależnościdoklasyprzedmiotówar-
tystycznychwłasnościformalnych(stanowiącychniegdyśpodstawęidentyfika-
cjidzieła19),alerównieżukrytegonpozadanymibezpośredniejobserwacji
empirycznej”20znaczenia,któretodziałającanaprzedmiocieinterpretacja
ujawniałaorazwyjaśniała.Znaczeniadługiczasuznawanegozaniezmienne,bo
utrwalonegoiustabilizowanegostałościąwytworuiintencjąautora.Atoupra-
womocniałozarównocele,jakiegzegetycznąpraktykęinterpretacji.Jednak
wodróżnieniuodsztukplastycznychdoświadczeniedziełamuzycznegoprze-
wartościujetezależności.Muzykaniejesttożsamazmuzycznąnotacją,nuto-
wymzapisem,partyturą;testanowiąpewnąjejpotencjalność,którajednak
spełniaiaktualizujesięwaktowymistnieniuodtworzenia,wmuzycznejinter-
pretacji.Nienapoziomiezapisumuzycznego,leczwodtworzeniukonstytuuje
sięówustanawiającyikonkretyzującywymiarobecnościdziełamuzycznego.
Dochodzimywtensposóbdonbytowej”odrębnościsztukplastycznychimuzy-
ki,odrębnościwynikającejwgłównejmierzeztego,iżmamywtymzestawie-
niudoczynienianietylkozróżnymitypamiwytworówartystycznych,ale
izodmiennąobiektywizacjąichtwórczejekspresji.Nawiązującdopropozycji
NelsonaGoodmana,jednesąautograficzne,drugiealograficzne21.Wprzypad-
kupierwszychprzedmiotowość(awkonsekwencjiteżoryginalność)okazuje
siękwestiązasadniczą,bytowąkoniecznościąwwymiarzezarównokulturo-
wym,jakiestetycznym.Jejzanikbyłbywzasadzierównoznacznyzfizycznym
unicestwieniem.Drugienatomiast,adonichnależyniewątpliwiemuzyka,wol-
nesąodtejzależności;fizycznośćnotacjimuzycznejnietylkomuzykąniejest,
aleniestanowiteżrozstrzygającejformyjejistnieniawrzeczywistościkulturo-
wej.nMożemywięcpowiedzieć1konkludujeGrzegorzDziamski1żesztu-
kadzielisięnataką,wktórejoryginałwpostacifizycznegoprzedmiotuodgry-
waistotnąrolę(malarstwo,rzeźba),itaką,wktórejnieodgrywawpraktyce
19Pamiętajmy,żezagadnieniekryteriówiprzesłanek,napodstawiektórychorzekanoosztu-
ce,zyskiwałoróżnerozwiązaniahistorycznewzależnościodtego,jakrozumianosztukęiodpo-
wiedniorelacjemiędzyobszaremredefinicjiartystycznychadociekaniamiestetyki,historii
iteoriisztuki.Niemniejprzeważałoprzeświadczenie,zakładającenieodzownośćistnienia
wstrukturzeobiektuodpowiednich,percepcyjniedostępnychcechkonstytutywnych.Kontakt
zdziełemwymagałtymsamymuchwyceniaiwskazaniatychwłasności.Cowięcej,ntegorodzaju
przeświadczenia1podkreślaMagdalenaPopiel1ległyupodstawtychnurtów,któreposzuki-
wałycechkonstytutywnychwewłasnościachsamegoprzedmiotu(formalizm,strukturalizm,feno-
menologia)oraztych,którewskazywałygłównienarolętwórcówiodbiorców(np.
emocjonalizm,koncepcjeekspresjonistyczne,psychoanalityczne)”.M.Popiel:Onowąestety-
kę.Międzyfilozofiąsztukiafilozofiąkultury.W:Kulturowateorialiteratury.Głównepojęcia
iproblemy.Red.M.P.Markowski,R.Nycz.Kraków2006,s.3391340.
20Słownikterminówliterackich...,s.199.
21Por.N.Goodman:Authenticity:Autographicvs.Allographic.In:Idem:Languages
ofArt:AnApproachtoaTheoryofSymbols.Indianapolis1976.
