Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Motywywyrażaniaetnicznychsądówwartościujących
jejprzedstawicieleuniformizująswojezachowanie,którestajesiętypowe
dlatejgrupy,aniedlajejczłonkajakojednostkiindywidualnej.Tenden-
cjadodowartościowywaniagrupywłasnejorazwydawanianegatywnego
sąduogrupachobcych,zauważalnawłaściwiewewszystkichkulturach,
znajdujeswójwyrazwetnocentryzmie,nwktórymwłasnagrupastajesię
centrumwszystkiego,awszyscyinnimierzeniiocenianiwstosunku
doniej[ł].Każdagrupakarmisięwłasnąpychąipróżnością,chwali
swąwyższością,wynosiswebóstwaponadinneipatrzyzpogardąna
innych”(Brewer,CraNo,1994:441).PodobnegozdaniajestPeisert
(2004:295),któratwierdzi,żenopozycjaswój-obcynależyzapewnedo
najstarszegosposobucharakteryzowaniaczłowieka,wktórymswójzna-
czy:jestlepszy,wartościowszy,wprzeciwieństwiedoobcego,którystoi
niżejwhierarchiikonkretnejgrupyijestmniejwartościowy,gorszy”.
Przekonanieobyciulepszymniżinni,nawetjeśliniemożnatego
udowodnićobiektywnie,scalawedługWiNtermaNtel(1994:85)
orazNowaka(2002:66)grupęwłasną,chroniją,anawetusprawiedli-
wianegatywnedziałaniapodejmowaneprzezniąwobecgrupyobcej.
Istniejeponadtomożliwośćrozpoznania,zjakimiwartościamigrupa
własnasięutożsamia,jakiewartościdlaniejważneijakieakceptuje,
ajakieodrzucailekceważy(Masłowska,1991:31;Niewiara,2010:
177).ZdaniemMasłowskiej(1991:32)zdecydowanieczęściejujawnia
sięjęzykowamanifestacjaniechęciwobecgrupyobcejniżzwerbalizo-
wanaaprobatajejcech.
19
1.2.3.2.Pomniejszaniewartościgrupyobcejprzezgrupęwłasną
Napodstawiesformułowanychsądówetnicznychogrupieobcej,naj-
częściejocharakterzepejoratywnym,dochodzidopomniejszeniajej
wartości.Przedstawicielegrupywłasnejmajązregułylepszewyobra-
żenieosobieniżogrupieobcejiodczuwająwobecniejkompleksy.
Wywyższaniesięponadinnychjestzatempróbąichkompensowania
(LobeNsteiN–ReicHmaNN,2009:268).Członkowiegrupywłasnej
przekonaniotym,żetowłaśnieichsposóbzachowania,postawyice-
chyprawidłowe,podczasgdypostawyizachowanieinnejgrupyoce-
niająjakoodbiegająceodnormyiwartościkulturywłasnej(BertiNg,