Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
1.Rodzinajakośrodowiskorozwojudziecizniepełnosprawnościami
stwa,żedzieckozechcepowtórzyćdanączynnośćwprzyszłości(Twar-
dowski2005a,s.17).Matkazachowującasięwsposóbneutralnynieanga-
żujesięwewspólnedziałaniaanidziałanianarzeczdziecka.Pozostaje
wpobliżuiobserwujejegoczynności.
ZespółBurtonaWhite’awykryłrównież,żezpunktuwidzeniarozwoju
dzieckaistotnajest„organizatorska”(managerial)rolamatkiorazcechyoso-
bowościowematki.Organizatorskarolaprzejawiasięwsposobachzarzą-
dzaniaczasemiprzestrzeniąaktywnościdzieckaorazwustanawianiu
reguł,wedługktórychprzebiegaaktywnośćdziecka.Matkajakoorganiza-
torkadecyduje:ileczasudzieckopoświęcinaokreśloneczynności,ileczasu
dzieckospędziprzedtelewizorem,dojakichmiejsciprzedmiotówwdomu
będziemiałodostęp,czybędziemiałoprzestrzeńdozabawyijakichzaba-
wekbędzieużywać,ktobędzietowarzyszemjegozabaw,zjakimiosobami
iwjakichmiejscachbędziemogłosięspotykać.Zaistotnecechyosobowo-
ściowe,sprzyjającepełnieniurolimatki,badaczeuznali:preferowanewarto-
ściinormymoralne,postawy,zainteresowania,poczucieodpowiedzialności
zaczłonkówrodziny,ogólnenastawienieemocjonalnewobecmałychdzieci,
świadomośćpotrzebrozwojowychdzieckaorazwiedzę,jakjezaspokajać,
wykształcenieistatusspołeczno-kulturalny(Whiteiin.1973,1979).
BurtonWhiteiwspółpracownicystwierdzili,żemiędzy10.a18.miesią-
cemżyciadzieckamatkizaczynająpreferowaćokreślonepraktykiwycho-
wawcze,mniejlubbardziejkorzystnedlarozwojudziecka.Przyczynami
zmianwzachowaniachmateksątrzy,pojawiającesięwtymokresie,ka-
mieniemilowewrozwojudziecka:opanowanieumiejętnościsamodzielne-
goporuszaniasię(najpierwraczkowania,aźniejchodzenia),początki
mówieniaorazpoczątkikształtowaniasięautonomii(Whiteiin.1973,
1979).Lokomocyjnośćdzieckawpowiązaniuzjego:silnąciekawością,sła-
bympanowaniemnadwłasnymciałem,nieznajomościąwartościprzedmio-
tówipotencjalnychniebezpieczeństworaznieznajomościąprawinnych
osóbsąpowodemżnorodnychproblemów,zktórymimatkiżniesobie
radzą.Niektóreumieszczajądzieckowchodzikulubkojcu,innepodążają
zanimkrokwkrokiprzestrzegająprzedrzeczywistymiorazwyimagino-
wanyminiebezpieczeństwami,jeszczeinnepozostawiajądzieckunadmier-
nąswobodę.Podobniejestwprzypadkureagowanianamowędziecka.
Niektórematkibardzodużomówiądodziecka,innestaranniedobierają
słowaizdania,ajeszczeinnestarająsiędostosowaćtreśćwypowiedzido
zainteresowańiczynnościdziecka.żnesąteżreakcjemateknaprzejawy
wczesnodziecięcegonegatywizmu-odnadmierniekarcącychdonadmiernie
przyzwalających.
Autorzybadańharwardzkich,poprzeanalizowaniuzgromadzonego
materiału,doszlidowniosku,żeoddziaływaniawychowawczematek