Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
1.Rodzinajakośrodowiskorozwojudziecizniepełnosprawnościami
[ł]mogą,anawetpowinny,przekraczaćtenzakres[podkr.-A.T.]przezto,żewy-
chowawcaudzieladzieckuszerszychizasadniczychinformacji,któredopewnego
stopniaumożliwiająuogólnione,pogłębionepoznanienietylkoaktualnego,indy-
widualnegofaktu,lecztakżepoznaniefaktówanalogicznych,należącychdotego
samegorodzaju(Szuman1985a,s.104).
StefanSzumanpodkreśla,żewinterakcjachzdorosłymdzieckojestak-
tywnympartneremiżeobiestronynasiebiewpływają.Inicjatywadouzy-
skaniawiedzyiwyjaśnień,atymsamymdouzyskanianowegowglądu
wrzeczywistośćwychodzioddziecka.Dzieckoswymzachowaniemlub
pytaniemsygnalizujeopiekunowi,czegoniewielubnierozumie.Wówczas
dorosłymamożliwośćuczyćdzieckonietego,coonuważazanajwłaściw-
sze,aletego,czymwdanejchwilidzieckojestzainteresowaneicochce
zrozumieć.Wtychwarunkachuczącesiędzieckonigdyniejestbiernym
odbiorcą.Jestzawszeodbiorcązgłaszającymokreślonezapotrzebowanie.
„Dzieckopomagawsposóbistotnydorosłymuczyćje,jeślirozumiejączego
ijak-nietylkowogólności,leczwłaśniewdanejchwili-trzebajena-
uczyć”(Szuman1985a,s.130).
NadługoprzedRudolphemSchafferem(1981)StefanSzumanzauwa-
żył,żedzieckoniejestjedyniebiernymodbiorcąoddziaływańdorosłych12.
Stwierdził,żebłędnejestmniemanie,jakobydzieckowciążnależałopo-
uczaćikarmićgotowąwiedzą.Podawaniedzieckugotowychzadańdo
rozwiązanialubzadawaniepytańioczekiwanienaodpowiedźjestbłędną
metodą,ponieważniesłużyrozwojowidziecięcegoumysłu.Wnaturalnym
rozwojujestnaodwrót-todzieckozastanawiasięiznajdujeproblemy
właściwedlaswegowiekuiznimi,wformiepytań,zwracasiędodoros-
łych.Wczasiecałegowiekuprzedszkolnego
[ł]dzieckosamodecydujeotym,cojeinteresuje,codlańjestniejasneicowymaga
wyjaśnień.Najwnikliwszypedagogniepotrafiłbyznaleźćdladzieckazadańmyś-
lowychtakwłaściwychitakpotrzebnychdlajegodalszegorozwojuumysłowego,
jakte,któreonostawiasamemusobieipośrednionam,abyśmyjerozwiązali-dla
niego(Szuman1985b,s.323).
Odpowiadającnapytaniadzieckaiwyjaśniającmuto,czegowpełninie
rozumiedorosły,„czynitylkotoiwłaśnieto,doczegodzieckogopowołuje
---
---
---
---
---
-
12PraceStefanaSzumanamająprekursorskicharakternietylkowstosunkudointerak-
cyjnegopodejściaRudolphaSchaffera(1981,2006),alerównieżwobeckoncepcjinauczania
okazjonalnegoBettyHartiToddaRisleya(1982)czykoncepcjiupośrednionegouczeniaReu-
venaFeuersteina(Feuerstein2000;Feuersteiniin.2006).Zkoleigromadzeniedzienników
mowydzieckabyłoprekursorskimprzedsięwzięciemwstosunkudobadańgrupyBurtona
White’anadroląśrodowiskarodzinnegowrozwojudzieciwewczesnychstadiachontogene-
zy(Whiteiin.1973,1979).
