Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Mapyigranice
jakartykułyhasłoweibrakwniejtakpodstawowychelementówhasła,jak
definicja,charakterystykigramatyczneikwalifikatory.Mimotychwszystkich
cech,którenieprzemawiająnakorzyśćjegosłownikowegocharakteru,jednak
możnajezpowodzeniemuznać,coczynimy,zaoryginalne,naznaczoneoso-
bowościąswegotwórcy,dziełowłaśnieowartościleksykograficznejzobszaru
językoznawstwaindoeuropejskiego.Inaprzeszkodzietakiejkwalifikacjinie
możestanąćnawettakoczywistyfakt,iżpracaBenveniste’ajesttekstem,awięc
strukturalnieintegralnącałością,któratocechawodniesieniudosłowników
niejestuznawanazafaktoczywisty(zob.Rudnicka2016:47).Obszerneroz-
działy,któretworzątętekstowącałość,możnanatomiastuznaćzasłownikowe
hasła,aichtytuły–zapierwszepodwzględemlinearnymelementytychhaseł
i–podobniejakonewyróżnionetypograficznie(tu:pogrubione)–potraktować
wtakiejsytuacjijakoquasi-wyrazyhasłowe.
*
*
*
DlapolonistówjęzykoznawcównazwiskoBenvenisteoznaczaprzede
wszystkimautorapracinicjującychbadanianaddyskursem1,lingwistę,którego
zewzględunaprzełomowymetodologiczniewymiarjegopracuznajesięza
kontynuatoramyśliinastępcęFerdinandadeSaussure’a.LekturaLevocabulai-
rełpozwoliimnatomiastodkryćBenveniste’apolihistora,wielkiegoindoeu-
ropeistę2,wybitnegoprzedstawicielajęzykoznawstwaporównawczego,który
wswoimflsłowniku”podjąłbezprecedensowąpróbędotarciadojęzykowych
korzenipojęć,któreległyupodstawświataIndoeuropejczyków.Znaczenietej
pracydlajęzykoznawstwaantropologicznego(takżepolskiego)jestogromne,
ijakkolwiektrudnojeporównywaćzteoriąbadaczadotyczącąwypowiedzi,to
obatedokonaniazajmująważnemiejscewrozwojujęzykoznawstwa,zjednej
stronysynchronicznego,zdrugiejzaś–diachronicznego.
Głównykontekstmetodologicznystanowidlaautoraoczywiściejęzyko-
znawstwoporównawcze,wperspektywiektóregoprzedstawiadopierowłasną
koncepcjębadawczą.Wopiniiuczonegodotychczasowestudiaporównawcze,
mimożepodążająwdwóchprzeciwnychkierunkach,mająjednakcharakter
komplementarny:jeślijednazmetod,jakstwierdzaBenveniste,polegana
odnajdywaniuwróżnychjęzykachelementów(prostychlubzłożonych),które
byłybyporównywalne,iwtensposóbzmierzadowskazaniawspólnegoźródła
1Należytuprzywołaćprzedewszystkim:Lesniveauxdel!analyselinguistique
w:Problèmesdelinguistiquegénérale,tome1(Paris1966);zob.takżeH.Grzmil-Tylutki2010.
2Wystarczyspojrzećnatytułynajważniejszychpracuczonegoztegoobszaruba-
dawczego:Lesinflnitifsavestiques(1935);Etudessurlalangueossete(1959);Titresetnoms
propreseniranienancien(1966);Levocabulairedesinstitutionsindo-européennes;1.Economie,
parenté,société(1969);2.Pouvoir,droit,religion(1969);L!originedelaformationdesnomsindo-
européens(1973);Problèmesdelinguistiquegénérale:tomeI–1966,tomeII–1974;Lesnoms
d!agentsetlesnomsd!action(1976).
