Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZDROWEŻYWIENIE
11
Powszechnieprzyjęto,żedlaprawidłowegofunkcjonowaniaorganizmu
najbardziejprawidłowajestdietazrównoważona-taka,którajestodpowied-
niozłożonazbiałek,tłuszczówiwęglowodanów.Odpowiednioskomponowa-
nadietadostarczaorganizmowiniezbędnychsubstancjiodżywczych,wyko-
rzystywanychdodojrzewaniaiwzrostu,przemianymaterii,produkcjienergii
orazprocesównaprawczych.Dietatakapowinnazawieraćrównieżniezbędne
solemineralne,witaminyibłonnik.Wdieciezrównoważonejskładnikido-
starczająceenergiipowinnywystępowaćwnastępującychproporcjach:białka
12-15%,tłuszcze20-30%(wtymminimum3%niezbędnenienasyconekwasy
tłuszczowe),węglowodany50-70%,wtymjedynieokoło10%cukryproste(we-
długzasady:imwięcejzłożonychwęglowodanów,tymlepiej,bylekosztem
tłuszczów).
Wszystkieskładnikiodżywczepełniąwsystemieprzemianymateriiwor-
ganizmieludzkimokreślonefunkcjeinależyzachowaćrównowagęwichilo-
ściowymijakościowymspożyciu.Jeśliorganizmzostajeniedostatecznieza-
opatrzonywposzczególneskładnikiodżywcze,prędzejczyźniejodbijasię
tonazdrowiupoprzezobniżeniesprawnościsystemuprzemianymaterii.
Wprzypadkuzwiększonegowysiłkufizycznegozalecasięzwiększenieilo-
ścispożywanychtłuszczówkosztemwęglowodanów,wprzypadkuniższego
poziomuaktywnościfizycznejilośćspożywanychtłuszczówzdecydowanieza-
lecasięzmniejszyć.
Wpowszechniezalecanejdieciezrównoważonejindywidualniedostosowu-
jesięliczbęirodzajposiłkówdopotrzebiwymagańdanegoorganizmu.By
stosowaćdietęzrównoważoną,należyzapoznaćsięzpodstawowymizasadami
racjonalnegożywienia.
Przyplanowaniuracjonalnegożywieniapodstawowympojęciemjestkalo-
rycznośćlubwartośćkaloryczna,czyliilośćenergii,jakamożesięwyzwolić
worganizmiepospożyciuposiłku.Współczynnik(równoważnik)energetycz-
nyokreślającyilośćkilokalorii(kcal),jakawyzwalasiępodczasspalaniawor-
ganizmielubpozanim1gdanegoskładnikapokarmowego,dlatłuszczów
wynosi9kcal,aodpowiedniodlabiałekiwęglowodanów4kcal.
Dlawszystkichosóbchcącychutrzymaćszczupłąsylwetkęorazdladia-
betykówważniejszyniżkaloriejestindeksglikemiczny(IG),gdyższereguje
produktyspożywczewedługcechyszybkościnarastaniastężeniaglukozywe
krwipoichspożyciu.Produktyspożywczezawierającewęglowodanyszybko
trawioneibłyskawicznieprzyswajaneznacznie,alenakrótkopodnosząstęże-
nieglukozywekrwiimająwysokiIG.ProduktyoniskimIGtotakie,zktó-
rychglukozauwalniasięiwchłaniapowoli,astężenieglukozywekrwipod-
nosisięnieznacznieinadłuższyczas.JedzenieposiłkówoniskimIGsprzyja
odchudzaniu,aichspożyciezapewniauczuciesytościnadłużej.IGoblicza
się,dzielącstężenieglukozywekrwipoprzeprowadzeniutestużywnościowe-
gozudziałem50gwęglowodanówprzezstężenieglukozyuzyskanepospo-