Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
domwmiejscowościKirchstetten,niedalekoWiednia)-wpraktyce
historycznoliterackiejzwykłosięwłaściwiesynonimicznieużywać
podziałujegotwórczościnaokresangielskiiamerykański.
Rok1939przyniósłjednaknietylkoprzeprowadzkę,lecztak-
żeistotneprzewartościowaniaświatopoglądowe.Bezpośrednim
impulsemzmianstałsięszokwywołanyobserwowanąprzezAudena
reakcjąwidzównafilmdokumentalnySieginPolen,wyświetlany
wjednymznowojorskichkin,wczasiektóregoczęśćpubliczności,
widzącnaekraniePolaków(kinoznajdowałosięwdzielnicyzdomi-
nowanejprzezniemieckichemigrantów),zaczęłakrzyczeć:flZabić
ich!”.Doświadczenietaksilnejnegacjihumanistycznychwartości,
wktórepoetawciążjeszczewówczaswierzył(mimożewiarata
zaczęłasiękruszyćpodwpływemtego,cozobaczyłparęlatwcześniej
podczaswojnydomowejwHiszpanii),stałosięzaczątkiemprzemian,
któredoprowadziłygowkrótcedopowrotudochrześcijaństwa21.
Niepozostajetobezznaczenia,jeślichodziopodziałjegotwór-
czościnadwiewspomnianejużfazy.Trudnobyłobyomówićdokład-
niewszystkiejegouwarunkowaniaikonteksty,tymbardziejże-jak
rozmaitetegotypuperiodyzacje-równieżtenpodziałstanowirodzaj
krytycznoliterackiegostereotypu,opartegonaniezawszewystarczająco
zniuansowanychopozycjach.TrafniescharakteryzowałjeStanisław
Barańczak,wskazującjednocześnie,żeprzeważającewśródkomen-
tatorówprzekonanieowyższościAudenaflangielskiego”nadflamery-
kańskim”wynikałoczęstonietylezocenywartościczystoliterackich,
ilezrozbieżnościpoglądówreprezentowanychprzezpoetęikrytyków:
flWczesny”Audenbyłpoetąsprawspołecznych-flpóźny”stałsię
rzekomopoetąprywatności.flWczesny”byłpoetąpolitykiiideolo-
gii-flpóźny”rzekomoniezagłębiałsięwtedziedziny,flzastępu-
jąc”jewiarąreligijną.flWczesny”swojąpoezjąprzyczyniałsiędo
postępuludzkości-flpóźny”słowoflpostęp”opatrywał[ł]znakiem
zapytania,otwarciekwestionującjegosensownośćistosowność22.
21
Zob.R.Davenport-Hines,Auden,s.168-169.
22
S.Barańczak,Wstęp:„Tylkomiłośćbliźniegoiśmierć”,s.11.
12
