Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
I.Teatrwśródspołecznychiartystycznychpraktykperformatywnych
idziałańspołecznych)złożonychwydarzeńocałościowymcharakterze,
takichjak:rytuały,ceremonie,gry,święta.Jednymzantropologów,któ-
ryzaproponowałpatrzenienakulturęprzezpryzmatwidowiskbyłDell
Hymes.Dlaniegonwidowiskakulturowetokulturawdziałaniu”(MAc‑
ALooN2009a:23).JohnMacAloonrelacjonującantropologicznąkoncep-
cjęHymesa,pisze,żewidowisko,zdaniemtegożautora,ntoszczególna
klasalubpodzbiórzachowań,wktórychjednalubwięcejosóbprzejmuje
odpowiedzialnośćzapublicznośćizatradycję–takjaksamijąpojmują”
(MAcALooN2009a:24).Innyantropolog,MiltonSinger,dostrzegłwwido-
wiskachkulturowychsposóbzorganizowaniaiprzekazywaniatradycji,
awidowiskotraktowałjakokonkretny,jednostkowyprzejawstruktury
kulturowej.Mówiłotym,że–przykładowo–dlaspołeczeństwahindu-
skiegocałakulturazawierasięwposzczególnychwidowiskach,takich
jak:śluby,uroczystościświątynne,koncerty,teatr,taniecitd.Performan-
sekulturowesąwięcswoistymiaktami,wktórychkulturasięstajeijed-
nocześniemediamiumożliwiającymijejtransmisję(MAcALooN2009a:
16).Wtakimujęciuperformanskulturowyjestczymśtranscendentnym
wobeczwykłegotokuwydarzeń.JohnMacAloondefiniujeperformans
kulturowyjakonwydarzenie,podczasktóregomyjakokulturalubspo-
łeczeństwozastanawiamysięnadsobąiokreślamysię,dramatyzujemy
naszezbiorowemityinasząhistorię,przedstawiamysięwinnychwyda-
niachiostateczniezmieniamysiępodpewnymiwzględami,apodinnymi
pozostajemytacysami”(cARLsoN2007:48).
1040Badaniekulturowejrzeczywistościperformatywnej
Współczesnebadaniakulturowychispołecznychzjawiskperformatyw-
nychmająrozległyizróżnicowanyrodowód.Bezpośredniopoprzedzo-
nebyłyTurneraantropologiąwidowiskiSchechnerateoriąwidowisk,
atakżeeksperymentalnymipraktykamiperformatywnymiocharakte-
rzeartystycznym.Jednakkorzenieperformatykisięgająjeszczegłębiej
wprzeszłośćiwiążąsięzestosowaniemmetaforyteatruświatajakoza-
sadywyjaśnianiafaktówspołecznychwsocjologii.Metaforatazostała
przekształconawnarzędzieanalizy.Szczególnieważnenatympolustało
sięwypracowaniesocjologicznegopojęciaroliprzeztakichbadaczy,jak:
FlorianZnaniecki,GeorgeHerbertMead,RalphLintonczyTalcottPar-
sons.Rolespołecznebadanojakoelementysystemu,wpowiązaniuzgru-
pączywiększymistrukturamispołecznymi.Ogromnaliczbatekstówna
tentematpowstaławlatachczterdziestychipięćdziesiątychXXwieku
(koLANkiEwicz2005:14120).Zkoleiwroku1959pojawiłasięznacząca
pracaErvingaGoffmanaCzłowiekwteatrzeżyciacodziennego,którado-
