Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Nocoń:Strategienabywaniawiedzyojęzykuprzezucznia...
39
Gramatykazostajetunzanurzona"wtekst-komunikat,apodejmowa-
neprzezuczniaczynności—zorientowanenauświadomienie,jakjęzyk
działawaktachkomunikacjiwerbalnej.Większośćzadańtegotypuinte-
grujesięwsposóbnaturalnyzrozwijaniemkompetencjikomunikacyjnej
itekstotwórczej,cooznacza,żenabywanawiedzaojęzykumaszansę
staćsięwiedząfunkcjonalną,którasłużyćbędziepraktycejęzykowej
ucznia.Innezaletytejstrategiitowzrostpoziomuświadomościjęzykowej
uczniaorazpozbawieniejęzykatekstówprzezroczystości30.
Uczeń—krytykjęzykawużyciu
Strategiakrytycznawymagaoduczniawartościującegoustosunkowa-
niasiędokonkretnychprzykładówużyciajęzyka,tzn.wychwycenia
błędówiwdalszejkolejnościichpoprawienia.Wzadaniachpojawiająsię
takiemodeloweoperatory,jak:oceń,znajdźipopraw,wybierz(popraw-
neformy),sprawdź(czyjestzgodneznormą).Podejmująctegotypu
czynności,uczeńmusisięposłużyćswojąwiedząnormatywną:grama-
tyczną,ortograficznąiinterpunkcyjną:
Podkreślwtekściepoprawneformyzaimków:
Przezchwilęstałamniezdecydowana,apotempodeszłamdo
jego/niego/go.
1.PrzeczytajnapisanyprzezCiebietekst,sprawdzającgopod
kątempoprawnościfleksyjnej.Podkreślwyrazy,którychodmiana
wzbudziłaTwojewątpliwości.2.Sprawdźpisownięwszystkich
podkreślonychwyrazówwsłownikuortograficznym[?!—J.N.]
lubwsłownikupoprawnejpolszczyzny.3.Przekreślwswojejpra-
cybłędyizapisznadnimipoprawneformy.
30Zdarzasię,żesytuacjawykonawczazaaranżowanawzadaniuniezostaje,mimo
możliwości,wykorzystanafunkcjonalnie,coograniczapoznaniedopoziomusystemowo-
gramatycznego,np.:nPrzepiszpodanezdania,uzupełniającjeróżnymipartykułami
wzmacniającymiznaczeniewyrazów.Iletuludzi!/Ileżtuludzi!/Pokażtenzeszyt!/
Dajmiświętyspokój![...]".Wprzytoczonymzadaniuprzykładyjęzykowetosamodzielne
aktymowy(zarównoprzedprzekształceniem,jakipoprzekształceniu),którezostałypo-
traktowaneczystogramatycznie,tzn.jakostrukturyskładniowezbudowanezwyrazów,
apartykułyjakopewnakategoriawyrazówookreślonejfunkcjonalności.Postulowaneope-
racjewykonanemająbyćnawyrazachizdaniach,anienawypowiedziach,cojestwtym
wypadkucałkowicienieuzasadnione.Zadanietojestprzykłademniefunkcjonalnegoode-
rwaniawiedzyojęzykuodjęzykowegokomunikowaniasię.Znacznieczęstszajestsytuacja
odwrotna,jakwzadaniu:nPorównajconajmniejwtrzechzdaniachwyglądosóbukaza-
nychnailustracjipodwzględemnp.:wieku,wzrostu,koloruidługościwłosów,elementów
stroju.Zastosujjaknajwięcejprzymiotnikówwstopniuwyższym".Powstającytekstzostał
tuzdekontekstualizowany,pozbawionywykładnikówpragmatycznych—zadanierozwija
jedyniekompetencjęjezykową.
