Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WIELKAHISTORIALITERATURYANGLOJĘZYCZNEJ
tomIlLiteraturawczesnośredniowiecznadoroku1066
12
Językceltycki,początkowowspólnywszystkimCeltom,uległpo-
działowinadwagłówneodłamy:językigrupy„P”orazgrupy„Q”.
Językigrupy„P”wywodząsięzceltyckiejBrytanii,dlategoteżnazy-
wasięjejęzykamibrytońskimi.Należądonich:językkornwalijski
(kernuak),walijski(cymraeg),orazbretoński(brezonek).Językigrupy
„Q”obecnietworzągrupęzwanągaelicką(gaelic)lubgoidelską(goide-
lic).Należądoniejjęzyki:irlandzkigaelicki(ghailge),szkockigaelicki
(gaidhlig)orazjęzykwyspyMan(manx).
PocząwszyodIVwiekup.n.e.,drugafalaosadnikówceltyckich
zaczęłanapływaćnawyspę.Około150rokup.n.e.terenydzisiejszej
AngliipołudniowejbyłyzdominowaneprzezplemionaBelgów,zko-
leiwschód,północizachódwyspybyłyrozdzielonepomiędzyple-
mionamówiącejęzykamibrytońskimi(Icenowie,Trynowantowie,
Ordowikowie,Brygantowie).Celtowietworzylioddzielnekrólestwa
iprowadziliustawicznewalkimiędzysobą,coułatwiłoRzymianom
zadaniepodbojuAngliiwIwiekup.n.e.
Rzym,prowadzącwojnywGalii,zainteresowałsięBrytanią
wszczególnysposób.
Wlatach55i54p.n.e.JuliuszCezardokonałdwóchnajazdów
nawyspę,którezakończyłysiękompletnymniepowodzeniem.Zpo-
czątkiemnowegowiekuRzymianienanoworozpoczęliplanowanie
podbojuBrytanii.Głównympowodemchęcipodbojubyłapomoc
udzielanaCeltomwGaliiprzezCeltówbrytyjskich.Innympowo-
dembyłopojawieniesięwBrytaniiCunobelinusa,królaceltyckiego
plemieniaKatuwellaunów,któryrozpocząłprocesjednoczeniapań-
stewekceltyckich.SilnepaństwoceltyckieniebyłowsmakRzymowi.
PośmierciCunobelinusawroku43Klaudiuszwydałrozkazwyprawy
doBrytaniiarmiirzymskiejliczącej40tysięcyżołnierzy.OpórBrytów
zostałstosunkowoszybkozłamany,chociażprzezwielelatRzymia-
niemusielitłumićpowstania,szczególnienapółnocywyspy.Donaj-
większegopowstaniadoszłow60rokupodwodząBoudiki(Boudicca,
Boadicea),królowejplemieniaIcenówwewschodniejBrytanii.Do-
konananastępniepacyfikacjaprzezRzymzakończyłapierwszyokres
podbojuBrytanii.
JuliuszAgrykola,wódzrzymskiinamiestnikBrytaniiod78roku,
umocniłpanowanieRzymuwtejprowincji.Dokończyłpodboju
