Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatwXVIIIwieku
Napocz.XVIIIw.(1703)doszłodobuntu,którydo-
prowadziłdozamachustanu.Kolejnawielkarewol-
tajanczarska,naczelektórejstanąłPatronHalil,
rozpoczęłasię28IX1730r.Odkolorunoszonych
nakryćgłowynazwanobuntemDczerwonychtur-
banówD.Powstaniezostałostłumionewmarcunastęp-
negoroku.
Napółkulizachodniejbuntowałasięludność
murzyńska,wykorzystywanadoniewolniczejpracyna
plantacjach.Opórprzyjmowałróżneformy.Wpoł.
XVIIIw.doszłodonieudanegopowstaniaczarnejlud-
nościnaSanDomingo,kierowanegoprzezMacan-
dala.Schwytany,zostałspalonynastosie.
WśrodkowychkoloniachAmerykiPółnocnejdo-
chodziłodonapięćspołecznychpomiędzybogatymi
właścicielamiwielkichposiadłościadrobnymidzier-
żawcamiiskwatrami.Dodatkowymźródłemtarćbyły
zatargipomiędzybogatsząludnościąwsch.częściko-
lonii,apionierskimiosadnikamizach.pogranicza.Jed-
nakbuntybyłyprzedewszystkimdziełemmurzyńskiej
ludnościniewolniczej.Najprostsząformąoporubyło
zbiegostwowtrudnodostępnetereny.Mnożyłysiętak-
żeucieczkinaterytorianależącedoplemionindiań-
skich.Takbyłowprzypadkuczarnoskórychniewolni-
kówzKarolinyPołudniowejiPółnocnejorazGeorgii,
Ryci33
chroniącychsięnaFlorydziezamieszkanejprzezple-
TupacAmaru||(JosśGa-
mięSeminolów.Niejednokrotniewystąpienialudnościniewolniczejprowadziłydo
brielCondorcanquiyNogu-
gwałtownychzaburzeń.PodczaszamieszekwNowymJorkuw1712r.śmierćponio-
era)-przywódcaantyhisz-
sło15białych.Wwynikurepresjistracono21Murzynów,wtymkilkuspalonona
pańskiegopowstaniawPeru
wlatach1780-1782
stosie.KrwawostłumionopowstanieniewolnikówwWirginiiwlatach1722-1723.
Podobnylosspotkał50AfrykańczykówskazanychnaśmierćwCharlestonw1740r.,
wtrakciezamieszekwKaroliniePołudniowej,trwającychod1737do1741.Podob-
nychprzykładów,chocinamniejsząskalębyłoznaczniewięcej.
Niezależnieodpodłożarasowegożądaniaspołecznepojawiłysięwnajwiększym
powstaniu,jakiemiałomiejscewXVIII-wiecznychkoloniachhiszpańskich.Najego
czelestanąłIndianinJoséGabrielCondorcanquiyNoguera,który-jakoTupac
AmaruII-ogłosiłsięnastępcązamordowanego,ostatniegowładcyinkaskiego.
WXI1780r.wznieciłbuntwmiejscowościTintawpd.Peru.Wzięłownimudzi
ok.60tys.Indian.Wgłoszonychprzezpowstańcówhasłachznalazłosiężądanie
powstanie
likwidacjiprzymusowejpracyIndian(mity)orazmonopolupaństwanawieletowa-
TupacaAmaru
rów,powodującegoichdrożyznę.Pomimorozbiciaekspedycjiwojskhiszpańskich
JoséGabrielCondorcanquidostałsiędoniewoliizostałstraconywrazzeswoją
rodziną.Powstanietrwałojeszczekilkalat,obejmującswymzasięgiemtakżetereny
dzisiejszegoPeru,BoliwiiiEkwadoru.Ostateczniemitazostałazniesiona.
GospodarkawXVIIIwieku
Czasynowożytne,obejmującetrzystuleciaodXVIdoXVIIIw.,obfitowały
wprzemianyspołeczno-gospodarczewEuropieorazwinnychkrajachświata,
wktórychEuropejczycyprowadziliswojąekspansję.Alezarównodlategookresu,
62