Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚwiatodWiosnyLudówdoIwojnyświatowej
sprawapolskaiwłoska
misjaAleksandra
Wielopolskiego
układbrytyjsko-
-austriacko-francuski
książęRumunii
CesarzyD.Kongresparyskipojmowałjakorewanżzapokójwiedeńskiiswójosobi-
stytriumf.OpiniafrancuskanazywałaNapoleonacesarzemEuropy.Takżepoza
Francjąpanowałowówczasprzekonanie,żewjegorękuspoczywająlosywojny
ipokoju.
Nieodrzeczybędzietuwspomnieć,żezarównowczasiepoprzednichkontak-
tówdyplomatycznych,jakinasamymkongresieporuszano,przedewszystkimnie-
oficjalnie,dwiesprawynarodowe-włoskąipolską.Codosprawypolskiejksiążę
Gorczakowbyłzdania,żenienależyjejoficjalniewprowadzaćpodobrady,ponie-
ważrządzącesferyrosyjskiemajązamiarprzeprowadzićdlaPolakówwielereform,
mającychdlanichistotneznaczenie.Jaksięmiałookazać,niebyłotooświadczenie
całkiemgołosłowne,zuwagibowiemnafakt,żestronapolskastosunkowosłabo
angażowałasięwwojnękrymską(organizowanielegionupolskiegopostępowało
zopóźnienieminiewywoływałowkrajuszerszegoecha),nastrojewkręgachrzą-
dzącychRosjąbyływtymczasieraczejPolakomprzychylne.Pojawiałysięgłosyoko-
niecznościprzywróceniaautonomiiKrólestwa(podobniejakFinlandii),anawet
pomysłydalejidące,zmierzającenietylkodopolonizacjiadministracjiiszkolnic-
twa,aleidorestytuowaniawojskapolskiego.
Efektemtychnastrojówbyło,jakwiadomo,powierzeniemargrabiemuAleksan-
drowiWielopolskiemumisjizmierzającejwomawianymkierunku,choćbiorącpod
uwagęDtoporneDcechyjegocharakteruibraktalentówdopoprowadzeniaodpo-
wiedniegoDdialoguDzespołeczeństwempolskimzjednejstrony,zdrugiejzaśwzrost
nastrojówwpełniniepodległościowychtegożspołeczeństwa,trudnobyłomyśleć
opozytywnymsfinalizowaniuugodyzRosją.SądzonowPolsce,żeskoromocar-
stwazachodniezechciałysięzaangażowaćwobronieTurcji,toztymwiększąochotą
uczyniątosamonarzeczodbudowyPolskiniepodległej.Wszczególnościuwierzo-
notuwzdecydowaniepropolskienastawienieNapoleona,choćtenmiałcałkiem
inneplanynaprzyszłość.Świadczyłyotymchoćbyrozmowyidialogifrancusko-
-rosyjskiewczasiekongresuparyskiego,kiedy-jakpisałaprasabrytyjska-Francu-
ziokazywalisiębardziejrosyjscyniżsamiRosjanie.Nawidownięmiaławejśćteraz
przedewszystkimsprawawłoska.
TymczasemwydarzenianaPółwyspieBałkańskimdalekiebyłyodstabilizacji.
15kwietnia,wprzeddzieńzakończeniakongresu,zawartoukładbrytyjsko-austriac-
ko-francuski,wktórymtetrzymocarstwazobowiązywałysiętraktowaćnaruszenie
integralnościTurcjijakocasusbelli.Napoleonakceptowałówpaktniechętnie,bo
corazbardziejzbliżałsiędoRosji,natomiastAustriibardzonanimzależało,po-
nieważprzezniegochciałasięzwiązaćzpaństwamizachodnimi,obawiałasiębo-
wiemzemstyRosjizaupokorzenie,jakiegotadoznaławskutekpolitykiaustriac-
kiejwtokuwojnykrymskiej.Układ,wkrótceujawniony,wywołałwielkiezadowo-
leniewWielkiejBrytanii,natomiastnastawiłnieufniecarawstosunkudo
Napoleona.Zresztązarównoówukład,jakiwiększaczęśćtraktatuparyskiegomia-
ływkrótcepozostaćmartwąliterą.Rosjatylkoprzez15latuznawałaklauzulęneu-
tralnościMorzaCzarnego,gwarancjazaśintegralnościgranictureckichokazałasię
jużw20latpóźniejjedyniedeklaracjąpapierową.Postanowieniadotycząceksięstw
naddunajskichnieprzetrwałynawetdwulat.
Rumunidążylidozjednoczenia,wybierajączarównowMołdawii,jakinaWo-
łoszczyźnietegosamegohospodara,księciaCuzę,któryjakoAleksanderIogłosił
sięksięciemRumuniizestolicąwBukareszcie.Książęówprzeprowadziłrady-
kalnąreformęrolną,oddającchłopom1/3ziemidworskiej(zaodszkodowaniem).
W1866r.jednakDwyższewarstwyDludnościpozbawiłygotronu,któryzająłprzed-
stawicielobcejdynastii,KarolHohenzollern.Wprowadziłonustrójkonstytucyjno-
monarchiczny,administracjępaństwowąwzorowanąnafrancuskiej,podobniejak
14
