Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ReligijnepraktykiPomorzan:analizazachowańwskalimikro
wśródwspółczesnychKaszubów.Wydajesiębowiem,żefakttegożpo-
działureligijnego,trwającegoprzecieżodwiekuXVIdopoczątków
XX,zatarłsięwspołecznejpamięci,awkażdymraziebardzosłabojest
obecnywpublicznymdyskursiereligijnymnaKaszubach.Wnimbo-
wiemzdecydowaniepodkreślasięznaczenienodwiecznej”wierności
Kościołowikatolickiemu,coprzecieżhistorycznieniemauzasadnienia
(wartotakżepodkreślić,żewnowoczesnejliteraturzereligijnejzdecy-
dowaniedominujepodkreślaniezwiązkówzKościołemkatolickim,
choćprzecieżprapoczątkipisanejliteraturykaszubskiejzwiązanewy-
łączniezKościołemewangelickim).Zapominasięprzytym,żewięźre-
ligijnabyławspołecznościkaszubskiejprzezstuleciaistotniejszaniż
etniczna.Łatwiejbyłowięcprzezwielepokoleńzawrzećzwiązekmał-
żeńskimiędzyKaszubą-katolikiemiNiemką-katoliczką,niżmiędzyKa-
szubą-ewangelikiemaKaszubką-katoliczką.Tozresztąbyłjedenzpo-
wodówsukcesugermanizacjiKaszubów-ewangelików,którzyodgro-
dzenibarierąreligijnąnieznaleźliodpowiedniosilnegowsparciaukato-
lickichpobratymców(niezależnieoddziałańpodejmowanychnp.przez
FlorianaCeynowę).To,żewyznaniemiałotuzasadniczeznaczenieista-
nowiłobarieręwobrębiespołecznościkaszubskiejnajlepiejpokazuje
przykładgranicznychpowiatówbytowskiegoilęborskiego,gdzieobok
siebieżyliKaszubiwyznaniaewangelickiegoikatolickiego.Popierw-
sze,byłostosunkowoniewielemałżeństwmieszanychmiędzyreligij-
nychwobrębiespołecznościkaszubskiej.Podrugie,żyjącyoboksiebie
Kaszubidoświadczylizupełnieinnychntrajektoriigrupowych”ewan-
gelicyulegligermanizacji,katolicyprzetrwali(choćwarunkispołeczne,
wjakichprzyszłoimżyćbyłytakiesame).
Kwestiatamaznaczenieotyle,żedzisiajpamięćoreligijnympo-
dzialewłoniespołecznościkaszubskiejkultywowanajestwłaściwie
wyłączniewniektórychspołecznościachlokalnych(np.wBytowieczy
Słupsku),cojestzresztązwiązanezfaktemwywodzeniasięztych
miejscpostacitakwybitnychiważnychdlaKaszubów,jakpastorzy
SzymonKrofeyczyMichałBrüggeman,zwanyMostnikiem.Aprzecież
praktycznieniemalnacałychKaszubachznaleźćmożnaśladykaszub-
sko-ewangelickie(wystarczyspojrzećwstatystykęStefanaRamułta,
nawetjeślijegokrytycytakciXIX-wieczni,jakiwspółcześnistwier-
dzają,żewybitnieprzesadziłzliczbąKaszubów-ewangelików).
Wspominającwyżejoznaczeniurelacjimiędzywięziąetnicznąare-
ligijną,niemiałemnamyśliwyłączniekontekstuhistorycznegoipo-
działunaewangelikówikatolików.Przykładzostatnichmiesięcyto
nsławny”listskierowanyprzeznKaszubów”dopremieraDonaldaTu-
21