Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WielkiePomorze.WierzeniaireligieSłupsk2015
RafałFoltyn
AkademiaPomorskawSłupsku
MuzeumPomorzaŚrodkowegowSłupsku
WELES,TRZYGŁÓW,CZERNOBOG.
KULTPODZIEMIIZAŚWIATÓW
USŁOWIANNADBAŁTYCKICH
ModelświataSłowianwyobrażałtrójdzielnośćkosmosuijegotrzysfe-
ry,którewzajemniesięprzenikały,będącpołączonyminawzórosiświata
(axismundi).Pokazujetobodajnajcenniejszezzachowanychświadectw
życiareligijnegoSłowianikultunaszychprzodkówtzw.Światowidze
Zbrucza,datowanynaprzełomIXiXwieku.Podobniebyłojeślisięgnąć
dokronikarskichopisówchrześcijańskichmisjonarzyzposągiemrugij-
skiegoŚwiętowita,zniszczonymwrazzeswojąświątyniąwArkonie
w1168roku.Możnazatemstwierdzićogólnosłowiańskikulttegoboga
ijegoobrazowanie,stądteżwodtwarzaniusłowiańskiegokultunaPomo-
rzuiPołabiuwartosięgaćdoartefaktówarkońskiegoizbruczańskiego.
SymbolizującydrzewożyciawapiennysłupkultowyzeZbruczawraz
zrozwinięciemkosmologicznymnaswoichczterechścianachodzwier-
ciedlamodelwszechświata,jakimgowidzieliPrasłowianie.Odnajdujemy
nanimtrzypoziomy:światbogów,światludziisferępodziemi,którąre-
prezentujeWeles-Trzygłów.Jesttowąsatapostaćwtrzechujęciach(dwie
przyklęknięte,trzeciastojąca)zuniesionymirękomawgeściepodtrzy-
mywaniawyższychpoziomów,widniejącatylkonatrzechspośródczte-
rechścian,cozakłócasymetrięcałegowyobrażenia,wskazującnajedynie
trzykolumnypodpierającewszechświat.WedługBorysaRybakowajest
toodwzorowaniesferychtonicznejijejtrzechfilarówkosmosu
1
.
Generalnietrójdzielnymodel,właściwykulturzeSłowianZachodnich,
odgrywałbardzoważnąrolęwcałejreligiiprzedchrześcijańskiejSło-
wiańszczyzny,zawierającsięwkilkuodniesieniachrytualno-obrzędowych,
1111111
1
Podajęza:A.Szyjewski,ReligiaSłowian,Kraków2010,s.90.
37