Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czymjestwięcofiarawewczesnometafizycznejrefleksji?Intuicjejęzykowezwiązane
zesłowemnofiara”wydająsiętakbogate,iżmożnasądzić,żesłowotoniewymagażad-
nejinnejdefinicjipozasłownikową(np.łacińskaofiaratotyle,cosłowiańskaobiata).
Takidefinicyjnyuniknieprowadzidosemantycznychnieporozumieńtakdługo,jak
długopozostajesięnagruncieofiarywjejsensiereligijnym.Znaczeniesłowanofiara”nie
tylebowiemzmieniałosięwczasie,ileulegałostałemurozszerzaniu.Wktórymśkulturo-
wo-cywilizacyjnymmomencieprzekroczyłoonowszelkiemożliwegraniceidlategoza-
niechanopróbjejdefiniowania,czyliwłaśnieograniczania(łac.definire-nodgraniczać,
odcinać”).Mówisięwięcnaprzykładoprawieofiaryiofierzeprawa,ofiaręsięskłada
iponosi,ofiarąsięstajebądźpada,wofierzezłożyćmożnaprzekonania,życiebaranka
lubwłasne.Tonieszczęściechłonieofiary.Mówiącoofierze,wymieniasięwięcźródło
tegonieszczęścia.Itakspotykasięofiarywłasnejbądźcudzejnamiętności,chciwości,
miłości,zazdrości.Wgazetachwspominasięoofiarachzarazy,lawiniinnychziemskich
katastrof.Ofiaryswojezgarniająfaszyzm,fanatyzm,terroryzm,szowinizm,nacjona-
lizmikołtuństwo.Ciąglewzrastaliczbaofiarwypadków,atakżewystępkuizbrodni.
Egzekwowaćtotyle,coponosićofiary.Umrzećtostaćsięofiarąnajwiększą.Życie
będąceofiarą,śmierćbędącaofiarą.Aotosłowanajczęściejwiązanewjęzykacheu-
ropejskichzesłowemnofiara”:wiano,stół,biesiada,miejsce,naczynie,czara,kielich,
ołtarz,kozioł,baranek,jagnię,nóż,pieniądze,czas.
3uWiktymologianaturalna
Dlawieluumysłówistnienierzeczywymagauprzedniegoaktustworzenia,atopociąga
zasobąkoniecznośćistnieniastwórcy.Dlategonajstarszepoglądydotyczącepocho-
dzeniawszechświatabyłyopartenazjawiskachnadprzyrodzonych,wwynikuktórych
powstałświatzorganizowany,awyglądałonwtedyniemaltaksamojakobecnie.Na
światbowiempatrzonoiczęstopatrzysięnadalwsposóbarbitralny,wolnyodwszelkiej
logiki,wyznaczonypoglądemojednorazowym,gwałtownymstworzeniu.Tenwłaśnie
punktwidzeniapozwalaczłowiekowizająćodrębnemiejscewświecieistotżywych
iniesugerujeżadnegoznimipokrewieństwa,aczęstoipodobieństwutemuwprost
starasięzaprzeczać.
WiekopomnedziełoK.Darwinaz1859r.całkowiciezmieniłopoglądywieluosóbna
pochodzenieświatażywego.Życie,zgodnieztąteorią,powstałozeznajdującejsięwe
wszechświeciemateriinieożywionejwwynikupowolnych,naturalnychprzemianzacho-
dzącychwciągumilionówlat.Wszystkieżyweorganizmyuważasięzapochodnejedne-
golubkilkutypówpierwotnychorganizmów,którepojawiłysię2-3miliardylattemu.
Wrazzkoncepcjąewolucjiprzyjęto,żeczłowiekjestczęściąprzyrodyiżejestspo-
krewnionyzwszystkimiżywymiorganizmami.Jegopowstanieniebyłozatemwy-
nikiemnagłegozdarzenia,leczrezultatemkumulującychsięprocesów,którezostały
zapoczątkowanewrazzpowstaniemwszechświata.
52
CzęśćI:Zagadnieniawstępne
