Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wnioskowanieoprojekcie.Wykluczenieprzypadkumetodąmałychprawdopodobieństw
Wkażdymprzypadkutrudnośćpoleganienatym,żeBorelpopełniłbłąd,alena
tym,żenieposunąłsiędostateczniedaleko.PrawoMałegoPrawdopodobieństwa
korygujeprawoBorela(PojedynczePrawoPrawdopodobieństwa),wskazując
sposóbwnioskowania,odktóregopochodzitytułtejmonografi-wniosko-
wanieoistnieniuprojektu.GdyPrawoMałegoPrawdopodobieństwaeliminuje
czynnikprzypadku,zawszewykluczonazostajekonkretnahipotezazajścia
przypadkowegozdarzenia.Samowsobie,opisanezastosowaniePrawaMałego
Prawdopodobieństwazaliczasięwięcdodziałustatystykipoświęconegotesto-
waniuhipotez.Gdypodczassprawdzaniahipotezjakaśhipotezaprzypadkowego
zajściazdarzeniazostajewykluczona,dziejesiętakzwykledlatego,żejejmiejsce
zajmujealternatywnahipotezaprzypadku-jednahipotezaprzypadkuzostaje
zastąpionaprzezdrugą
15
.Wprzeciwieństwiedotegoudanewnioskowanie
oistnieniuprojektuoczyszczapolebadańzwszystkichhipotezprzypadku.
Wnioskowanieoprojekcie,formułująckonkluzjęoistnieniuprojektu,całko-
wicieeliminujeprzypadek,podczasgdywstatystycznymtestowaniuhipotez
wykluczeniejednejhipotezyprzypadkuotwieradrzwiinnym.
Abywpełnizrozumiećróżnicępomiędzystatystycznymtestowaniemhipotez
iwnioskowaniemoprojekcie,wyobraźmysobie,żewykonanosześćmilionów
rzutówkostką.Statystycznetestowaniehipotezrozpatrujedwiehipotezy:H
0,
hipotezęzerową,którapowiada,żepowierzchniebocznekostkisąidentyczne(to
jest,żewyrzuceniekażdejliczbyoczekposiadaidentyczneprawdopodobieństwo:
jedendosześciu);orazH
1
,hipotezęalternatywną,którastwierdza,żekostkajest
wjakiśsposóbobciążonalubsfałszowana.Przypuśćmydalej,żekostkazostaje
rzuconasześćmilionówrazyikażdyzbokówwypadadokładniejedenmilion
razy.Nawetgdybykostkabyłaidealnierówna,wyrzuceniedokładniejednego
milionakażdejzmożliwościwydajesiępodejrzane.Standardowastatystyczna
metodabadania,czykostkajestniesfałszowana(testzgodnościchi-kwadrat),nie
pozwalanaodrzuceniehipotezyzerowej16.Zasadniczostatystycznetestowanie
hipotezmożejedyniezalecićprzyjęciehipotezyzerowejH
0.
Sugestiatajestjednakjawnymabsurdem.Podobniejakwprzypadkuana-
lizyeksperymentówGregoraMendlazestrączkamigrochu,dokonanejprzez
RonaldaFishera,zbieżnośćdanychiteoriijestzbytduża,abymożnająbyło
wyjaśnićdziałaniemprzypadku.JeślikostkajestDprzepisowa”iwynikiemrządzi
15Zob.I.Hacking,LogicofStatisticalInference,Cambridge,UK1965,s.89.
16Zob.D.Freedman,R.Pisani,R.Purves,dz.cyt.,s.28.
24
