Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
21
ipokoju,28zasadniczotatematykaniewzbudzaławiększegozainteresowaniawśród
ogółuchrześcijan.29Zagadnieniepokojuwtymokresienajczęściejbyłoomawiane
wkontekściesłużbywojskowejchrześcijaninaijegoewentualnegozaangażowania
wdziałaniawojenne.30Pomimosprzeciwuniektórychmyślicieliprzeciwkosłużbie
wojskowejiudziałuchrześcijanwwojnach,warmiirzymskiejitaksłużyłowielu
wyznawcówChrystusa.Trzebatutajpodkreślić,żewbrewpozoromsłużbawojskowa
niebyławówczasobowiązkowa,gdyżobywatelmógłzaangażowaćdotegozadania
niewolnika.31
Wydanieedyktumediolańskiegow313r.spowodowało,żechrześcijaństwo
stałosięreligiądozwoloną.Zkoleirokpóźniej,w314r.,nasynodziebiskupów
KościołaZachodniegowArles,postanowionozagrozićekskomunikątym
żołnierzom,którzywczasiepokojuporzucilibybroń.32WedługMaciejaKubiaka
rozpocząłsięczas,wktórymnastąpiłproces„sakralizacjiwojen”.33
Jednymzpierwszych,którypodjąłsięopracowaniategozagadnieniabył
św.Ambroży,którypiszącosłusznejwojnieprzywymierzaniuproporcjonalnejkary
izastosowaniugodziwychmetodwalki,stworzyłpodstawydlateoriiwojny
sprawiedliwej,34którejusprawiedliwienieznajdujesięwaltruizmie,zktóregozkolei
wynikaobowiązekobronybliźniego.Wtakimprzypadkuudziałwwalcezbrojnejjest
wyrazemsprzeciwuwobeczła.35
Tematykapokojuizwiązanazniąkwestiawojnysprawiedliwejzostały
następniepogłębioneprzezśw.Augustyna,36dlaktóregozagadnieniepokojunie
byłotylkoproblememteoretycznym,alerównieżegzystencjalnym.
WXIXKsiędzeDecivitateDeiśw.Augustynprzedstawiaontologiępokoju,aby
następniewskazaćnatakieprzykłady,kiedymożliwajestwojnasprawiedliwa,która
jakpodkreśla,powinnabyćostatecznością.Naszczególnąuwagęzasługuje
sformułowanaprzezniegodefinicjapokoju:„łpokójciałajestuporządkowanym
układemjegoczęści;pokójduszynierozumnej–uporządkowanąspokojnościąjej
pożądań;pokójduszyrozumnej–uporządkowanązgodnościąpoznawania
idziałania;pokójmiędzyciałemaduszą–uporządkowanymżyciemizdrowiem
istniejącej
istoty;
pokój
między
śmiertelnym
człowiekiem
a
Bogiem
–
uporządkowanymposłuchemwwierzerządzonymprzezprawowieczne;pokój
28Jasnąwskazówkęwtymwzględziedajenamśw.Cyprian,biskupKartaginy,którywtraktacie
OModlitwiePańskiej(nr23-24)pisze:„jakosynowieBogamamytrwaćwpokojuBożym”.Św.Cyprian
pojmowałpokójjakodar,ofiarowanyczłowiekowiwKościele.Natematpoglądówśw.Cypriana
wzakresiepokojuiwojnyzob:S.Wasilewski,„PacismagisteriumapudsanctumCyprianum”.
DissertatioaddoctoratuminLitterisChristianisetClassicis,Romae2005PontificiaStudiorum
UniversitasSalesiana;M.Wysocki,Modeldoskonałegochrześcijaninawpismachśw.Cypriana
zKartaginy(w:)„VoxPatrum”.2010,30,t.55,s.699-720
29Por.H.Waśkiewicz,op.cit.,s.35
30Por.J.Śrutwa,Chrześcijaństwoapokójnaprzestrzenidziejów(w:)Teologiapokoju,op.cit.,s.71
31Por.M.Kubiak,Wojna,pokójibezpieczeństwowmyślichrześcijańskiej(w:)„WojskoiWychowanie”.
2003,3,s.51
32Por.J.Śrutwa,op.cit.,s.72
33Por.M.Kubiak,op.cit.,s.52
34ZaprekursorawojnysprawiedliwejuważasięCycerona.Por.B.Balcerowicz,Opokoju.Owojnie.
Międzyesejematraktatem.Warszawa2013,s.49
35Zob.Św.Ambroży,DeOfficiisMinistrorum,I28(135),tł.K.Abgarowicz,Warszawa1967,s.66
36Poglądyśw.Augustynanatematykępokojunabierałypewnejewolucji.Prof.L.Winowskitwierdzi,
żenapodstawieDecivitateDeiśw.Augustynmógłbyuchodzićzapacyfistę,natomiastlekturaContra
FaustumManichaeumwskazujenaśw.Augustynajakonaapologetęwojny.(Por.L.Winowski,
Stosunekchrześcijaństwapierwszychwiekówdowojny.Lublin1947,s.64.)
