Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zwanyuniwersalizmemodwołujesiędospołecznychkonstrukcjikobiecościpo-
wstałychnagrunciestereotypówikulturowychuwarunkowań15.
Wujęciuesencjalistówmęskośćikobiecośćtodwaprzeciwstawnebieguny,
funkcjonującewedługodmiennychstandardówiprawidłowości.Kobietyzna-
turyfizyczniewątłeidelikatneprzejawiająodmiennewzględemmężczyznce-
chypsychiczne.wrażliwe,delikatne,czułe,empatyczne,aprzedewszystkim
opiekuńcze.Umężczyznzaśwrazzsiłąfizycznąwspółwystępujesiłacharakteru:
skłonnośćdorywalizacji,dominacjiiagresji.Przekonanieobiologicznympodło-
żuzachowań,predyspozycji,aspiracjiicechosobowościprzypisanychdanejpłci
wpływanasposóborganizacjiżyciaspołecznego.Wrezultaciewyznaczapozycję
mężczyznikobietwprzestrzenipublicznejiprywatnej16.
Wiaręwesencjalnycharaktermęskościikobiecościpodtrzymywaliwybrani
przedstawicielenaukfilozoficznychiteologicznych17,jaki(socjo)biologicznych,
medycznych18czyspołecznych19.Przyjęlizałożenieowartościującymcharakterze
cech:władczejmęskościiułomnejkobiecości.Esencjalistycznepoglądysprowa-
dzałysiędozałożenia,sposóbwchodzeniawzwiązkiintymne,stosunekdore-
produkcjiiopiekinadpotomstwemregulowałbinaryzmpłci.Wedługtegoujęcia
kobiety:uległe,delikatne,bierneizależne-wmężczyznachmiałyodnaleźćzaspo-
kojeniepotrzebywsparciaibezpieczeństwa.Mechanizmreprodukcjiwyposażyłje
wspecyficznyzestawcechizachowańsłużącychrealizacjizadańzwiązanychzma-
15E.Grosz,VolatileBodies:TowardaCorporealFeminism,Bloomington1994,s.82-97;podaję
za:E.Hyży,dz.cyt.,s.45.
16J.Miluska,Przyczynyróżnicpłciowych.Dylematyirozstrzygnięcia[w:]Męskość-kobiecość
wperspektywieindywidualnejikulturowej,red.J.Miluska,P
.Boski,Warszawa1999,s.44-45.
17E.Pakszysprzywołujewtymkontekścienantycznymizoginizm”występującyzarówno
uSokratesa,jakiPlatona,ngdziejednocześniegłoszonyegalitaryzmpłci,wramachprojektu
państwadoskonałego,stanowijedyniepozórrównościkobietimężczyzn.PismaArystotelesa,
zarównospołeczne,jakibiologiczne,szczególniewyraźnieprzejawiająwłaściwąstarożytnym
deprecjacjękobietiwszystkiego,cożeńskie”
.Reprezentacjępatriarchalizmuepokistarożytnej
iwczesnośredniowiecznejmożnaodnaleźćrównieżwpracachfilozofówchrześcijańskich:św.Au-
gustynaczyśw.Tomasza;E.Pakszys,Płećarozwójnauki.Problemyepistemologiifeministycznej
[w:]Humanistykaipłeć.Studiakobiecezpsychologii,filozofiiihistorii,red.J.Miluska,E.Pakszys,
Poznań1995,s.87.
18JakpodkreślaE.Pakszys,nmęskądominacjęwpoznaniuilustrująrównieżprzypadkiniektó-
rychspektakularnychosiągnięćnaukinowoczesnej.Podobstrzałemkrytykifeministycznejznajdzie
się,naprzykład,darwinizmwbiologii,zwłaszczajegonanowoodkrywaneosadzeniewspołecznym
kontekścieepokiwiktoriańskiej,taknieprzyjemnejkobietom”;tamże,s.88.
19K.LeszczyńskaiA.Dziubanprzywołująwtymkontekścieprzykładesencjalistyczniezo-
rientowanychsocjologów:Auguste’aComte’a,KarolaMarksa,Émile’aDurkheima,MaksaWebera
czyTalcottaParsonsa;K.Leszczyńska,A.Dziuban,Pomiędzyesencjalizmemakonstruktywizmem.
Płeć(kulturowa)wrefleksjiteoretycznejsocjologii-przeglądkoncepcji,nStudiaHumanistyczneAGH”
2012,nr11(2),s.15.
18
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone