Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ławsamejkonstrukcjikobiecości,którejtwórcami-jakzaznaczyła-bylimężczyź-
ni.OkreślilionikobietęjakonieistotnegoInnego,któregotożsamośćzbudowali
wopozycjiwzględemmęskiegoAbsolutu35.KontynuatorkąmyśliS.deBeauvoir
byłaK.Millett.WksiążcePolitykapłci(SexualPolitics)przedstawiłaproblemmę-
skiejdominacji,konfrontującgozkulturowymobrazemkobiety.Zapunktwyjścia
wprocesiedefiniowaniakobiecościuznałapatriarchalnąrodzinę,zarównowzna-
czeniupierwotnym,jakiwtórnym.Przyjęła,żespołecznieznaturalizowanarola
strażniczkidomowegoogniskazjednejstronynwtłacza”kobietywwytworzone
przezmężczyznsztywneramyesencjalizmu,zdrugiejdeprecjonujeiwyklucza
jezesferutożsamianychzprestiżemiwysokąpozycjąspołeczną36.WStanach
Zjednoczonychprzykładempracypodważającejesencjalnywymiarpłcistałasię
książkaB.FriedanMistykakobiecości(TeFeminineMystique).Autorkapodjęła
wniejproblempozycjiirolikobietwklasycznymmodeluamerykańskiejrodziny
lat50.Polemizujączkulturowymwzorcemgospodynidomowej,przyjęłazagłów-
neźródłomasowejfrustracjikobietichniezrealizowaneambicje.Zmianęspołecz-
nejkonstrukcjikobiecościdostrzegławprocesierównouprawniania,takwprze-
strzeniprywatnej,jakipublicznej37.
Wpolskiejprzestrzeniakademickiejprzejawyzainteresowaniakategoriąpłci
społeczno-kulturowejpojawiłysięwlatach90.XXwieku.Przełomdokonałsię
wpierwszymdziesięcioleciuXXIwieku,coJ.Spychalska-Stasiakokreśliłamianem
nerygenderu”38.E.Gontarczyk,jednazpolskichprekursorekbadańnadmęsko-
ściąikobiecościąwperspektywiefeministycznej,posłużyłasięwtymkontekście
pojęciemrodzaju.Jakpisze:
Wrozróżnieniutym»płeć«odnosisiędobiologicznegopodziałunakobietęimężczy-
znę,a»rodzaj«odnosisiędospołecznegopodziałunakobiecośćimęskość.Wtakim
rozróżnieniuwyraźnieoddzielasiępłećbiologicznąodspołecznejkonstrukcjirodzaju,
któryniezbyttrafnieokreślićmożnarównieżjakopłećspołecznąlubpłećspołecznie
ukształtowaną39.
35Zob.S.deBeauvoir,Drugapłeć,przeł.M.Środa,Warszawa2014.Pierwsze,oryginalnewyda-
nie:S.deBeauvoir,LeDeuxièmeSexe,Paris1949.
36Zob.K.Millett,Teoriapolitykipłciowej,przeł.T.Hołówka[w:]Niktnierodzisiękobietą,
red.T.Hołówka,Warszawa1982.Pierwsze,oryginalnewydanie:K.Millett,SexualPolitics,NewYork
1970.
37Zob.B.Friedan,Mistykakobiecości,przeł.A.Grzybek,Warszawa2012.Pierwsze,oryginalne
wydanie:B.Friedan,TheFeminineMystique,NewYork1963.
38J.Spychalska-Stasiak,Rodzajczypłećkulturowa?Genderwpolskichnaukachspołecznych,
nTeraźniejszość-Człowiek-Edukacja”2009,nr4(48),s.43.
39E.Gontarczyk,Kobiecośćimęskośćjakokategoriespołeczno-kulturowewstudiachfeministycz-
nych.Perspektywasocjologiczno-pedagogiczna,Poznań1995,s.30.
21
WydawnictwoNaukoweUAMwszelkieprawazastrzeżone