Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sprawnośćjęzykowaikomunikacyjnawhistoriidydaktykipolonistycznej...
Kształceniesprawnościjęzykowej,aszczególnienaukaczytaniawymagarówno-
ległegokształceniasprawnościumysłowej,bezosiągnięciaktórejniemożebyć
mowyanioczytaniurozumiejącym,aniotworzeniuzrozumiałychwypowiedzi
18
.
NiecoinaczejprzedstawiałysięmetodybadańnaUniwersytecie
Wrocławskim,prowadzoneprzezokoło20latprzezMarięDudzik,
redaktorkętomówKształceniajęzykowegowszkole19.Badaczkaekspo-
nowałaćwiczenianadbogaceniemsłownikauczniowskiego(mamy
tuwięckontynuacjęformalizmuszkolnego),alepodwpływemteorii
komunikacjipomiaremuczniowskichumiejętnościstałosięredagowa-
nietekstów(np.porównaniastatystycznetekstupoczątkowegozkoń-
cowympisanymprzezuczniównatensamtemat).Awłaśnietematy
wypracowańbyłyinnowacyjnenaoweczasy,boanalizowanowłasne
postawy,uczuciaipojęciaetyczno-moralne,któreobserwowanowza-
chowaniachwłasnychiuosóbznajbliższegośrodowiska.Następowało
tuścisłezespolenieumiejętnościpisaniazwychowaniemwduchu
humanizmuichrześcijańskiegoantropocentryzmu.
TakmiędzyinnymizapowiadałFranciszekNieckulanowościtego
kształceniajęzykowegowpierwszymtomiewrocławskiejserii:
Odpowiednikiemwiadomościiumiejętnościjesttuwzbogacenieczynnegoibier-
negoinwentarzaznakówjęzykowych,aużywającżargonunaszegojęzykoznaw-
stwa-kompetencji[nie-sprawnościjęzykowej]iperformancji[nie-realizacji,
czylipisania/mówieniaformwypowiedzi].Strukturaliścirozróżniająbudowę
językaiużyciejęzyka,ateoriakomunikacjijęzykowejpodpowiadapogląd,że
człowiekwłaściwienieuczysięsamegojęzyka,leczzachowańkomunikacyjnych,
wktórychzjęzykiemsplatająsięinnekody,akażdyelementstosujesiędookre-
ślonychwdanejspołecznościregułużycia20.
Te20latpolonistycznegouczeniajęzykaiojęzyku,przedstawione
tu,zkoniecznościwwielkimskrócie,tookresnajwiększegouznania
dlapojęćsprawnościjęzykowej,aleikomunikacyjnej,którychspre-
cyzowaniezawdzięczamysocjolingwistyce,aktóreznajdująswoje
rozpowszechnienietakżewlatachpóźniejszych,nawetwtymsamym
środowiskunaukowym.Porównajmyfragmentydwuwypowiedzi
21
18
R.Pawłowska,Lingwistycznateorianaukiczytania,Gdańsk1988,s.116.
19
Kształceniejęzykowewszkole,t.1-10[t.9i10przywspółpracyK.Bakuły],red.
M.Dudzik,Wrocławod1981.
20
F.Nieckula,Kształceniejęzykowejakoprzedmiotnauczania,[w:]Kształcenie
językowewszkole,t.1,red.M.Dudzik,Wrocław1981,s.25-66;M.Dudzik,
Kształtowaniekulturywyrażaniauczućiwartościwprocesienauczaniajęzyka
polskiego,Wrocław1983.
