Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
swojegokandydata.Asejm,nicniepostanowiwszy,rozszedłsię.Szlachta
demonstracyjnieopuściłagremiumsejmowe.
WkonsekwencjiZygmuntAugustwykonałprzysięgęwobecnościjedynie
senatorów.PrzyrzekłwszystkimstanomDPrawa,przywilejeiswobodyod
królaojcaiinnychpoprzednikówkrólównadane,niewzruszeniezachowywać,
awprzypadkuniedotrzymania,poddaniimieszkańcykrólestwa,niemieli
byćobowiązanidoposłuszeństwajemu,gdybypośmiercikrólachciał
panować
41
.Legalnośćprzysięgibyłakwestionowanazewzględunanieobec-
nośćszlachtypodczastegoaktu.Wątpliwościcodoprawomocnościaktubyły
późniejwykorzystywaneinstrumentalniewkolejnymkryzysiepolitycznym.
Zwracauwagęzamieszczenieklauzulidotyczącejmożliwościwypowiedenia
posłuszeństwapanującemu,gdybytennieprzestrzegałprawa.Wwyraźny
sposóbprzypomnianokrólowi,żewKoronieprawojestsuwerenem.
Monarcha,wzwiązkuzrzekomymzagrożeniemzestronyMołdawii,afak-
tyczniebyspacyfikowaćburzliwenastrojeszlachty,zwołałpospoliteruszenie
na2lipca1537rokupodTrębowlę.Iluzorycznośćzagrożeniaiwłaściwycel
zjazduDprzeciekły”doszlachtyztajemnejnaradykrólazsenatorami.Tym
liczniej,mimonadchocychżniw,szlachtazgromadiłasiępodLwowem.
NaradyszlachtywokolicachLwowa,odbywającesięwkołachtworzonychna
kształtsejmikówizawiązującychkonfederacje,idyskusjejejprzedstawicieli
zsenatemikrólemzgromadonyminazamkutrwałyodpoczątkówlipca.
Sposóbprowadenianarad:szlachtawoddielnymkole,nakoniach,narady
wspólnezsenatem,dyskusjesenatuiszlachtywobecnościkróla,wskazuje,
że-moimzdaniem-podLwowemmamydoczynieniazrodajemsejmu
konnego.Anikról,anisenatorowieniekwestionowaliuprawnieńszlachtydo
dyskusjiwtejformule.Traktowanonareszciejakopartnerawrozmowach.
WprogramieprotestuszlachtysformułowanympodLwowem,międyin-
nymiopróczsprzeciwuwobecpoczynańkrólowej,postulatówprzywrócenia
zasadyniełączeniaurzędów,zniesieniatzw.nowegocła,znalazłasiętakże
krytykadotychczasowegowychowaniaiwykształceniaZygmuntaAugusta,
nieprzygotowującego,zdaniemszlachty,młodegomonarchydoprzyszłego
panowania.P
.Zborowski,kasztelanmałogoski,mówiłmiędyinnymi:
Następcąnakrólewskągodnośćmabyćobranyikoronowanyprzyszłynaj-
jaśniejszypan:wwychowaniujegoiusposobieniudoprzyszłychkrólestwa
rządów,wielkiegostaraniaipilnościprzyłożyćpotrzeba.Wielebowiemna
41Ibidem,s.334(podkr.-E.D.U.).
EWADUBAS-URWANOWICZ
|39|
KONSEKWENCJEPOLITYCZNEELEKCJI
viventerege