Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
NOWOCZESNOŚĆPOEZJI
ChociażswojebadaniaglottogoniczneBrossesiCourtdeGébelinpro-
wadząwwiekuXVIII,toprzecieżprzesłankidefinitywnejlikwidacji
mitujęzykapierwotnego,czyteżprzekonaniaoidealnymstanieprzed
budowąwieżyBabel,sąjużpodejmowaneprzezoświeceniowąfilozo-
fięjęzyka8.
Oczywiściejeszczetwórcówromantycznychelektryzujema-
rzenieoutopiiwspólnegojęzyka,którypomógłbyzapomnieć
orozpadziejednościjęzykaiświatapowieżyBabel.Alejed-
nocześniewieleuwagipoświęcasięwówczasarbitralnościzna-
ku.NieprzypadkiemHegeldostrzegł,żearbitralnośćwarunkuje
wolnośćducha.Azatemtylkowatmosferzeoporuwobecmisty-
cyzującychteoriijęzyka,któryosiąganajwyższystopieńwDanty-
modernistycznymmanifeściejęzykoznawczegoracjonalizmu”de
Saussure’a9,mogłodojśćdoDodkryciapodmiotu”.
Foucault,uznając,żeDprzedkońcemXVIIIwiekuczłowiek
nieistniał”,przesuwajegonarodzinywczasiepozaKartezjańską
decyzjęzrównaniamyśleniazistnieniemiostatecznieprógno-
woczesnościwiążezKantowskimimperatywemkategorycznym.
Dyslokacjatamaogromneznaczenie,afrancuskigłosicielDza-
nikupodmiotowości”wpełnitowykorzystuje,udowadniając,że
aktualnawiedzaojęzykuwyznaczapoledlaokreśleniapodmio-
towejwoli.Foucaultutrzymuje,żedopókisilniezaznaczałswo-
jąobecnośćklasycznydyskurs,dopótyniemógłpojawićsiępod-
miot.Klasycznydyskursjestdlaniegopunktemdojściastarego
świata,zchwiląjegoupadkuzaczynasiępodróżnowoczesności.
Pozostawiaonapozasobąrozumieniejęzykajakoodwzorowa-
nia,charakterystycznedlaXVIwieku,gdyjęzykjeszczeniebył
oddzielonyodrzeczyistanowiłczęśćświata,wktóryzostałwtrą-
cony,iwyruszanapodbójnowegoświata,zaopatrzonawwiedzę
ojęzykujakoreprezentacji.Wszesnastowiecznejświadomości
8Tamże,s.118.
9R.Nycz,Językmodernizmu...,dz.cyt.,s.55.
