Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wgruncierzeczy,jeślitwojaprzeszłośćjestwprzybliżeniu
normalna,tozawieraonawszystkiełańcuchyprzyczynowe,które
uczyniłycięautonomicznym,posiadającymsamokontrolę
podmiotem.Szczęściarzzciebie.Niebyłeśodpowiedzialnyzato,
żestałeśsięautonomicznympodmiotem,aleskoronimjużjesteś,
tocałkowiciestosownejest,abyresztaznaspociągałacię
doodpowiedzialnościzatwojeuczynkiwewszystkichsytuacjach,
zwyjątkiemtychnajbardziejskrajnych.Jaktoująłamerykański
piosenkarzcountryRickySkaggs:„Niemogępokierowaćwiatrem,
alemogęułożyćżagle”.Założenie,żemusząbyćspełnionejakieś
dalszewarunki,abyśtylubktokolwiekinny„prawdziwie
zasługiwał”napochwałęlubnaganęzaswojeczyny,ignorujelub
zaprzeczawyraźnymróżnicomwzdolnościdosamokontroli,które
możemyzaobserwowaćiktóremożemyzłatwościązmierzyć.
Innymisłowy,przesłankalubuzasadnieniezwolnieniakogoś
zodpowiedzialności,uznaniagozaniezasługującegonakrytykęlub
karę,dotyczyzaburzeniatejzdolności.Nieprzemawiamy
dorozsądkuniedźwiedziomlubniemowlętom,lubobłąkańcom,
ponieważniesąwstaniewłaściwiezareagować.Dlaczego
przemawiamydorozsądkuludziom?Dlaczegostaramysięich
przekonaćdopewnychpoglądównatematwolnejwolilubnauki,
lubprzyczynowości,lubczegokolwiekinnego?Ponieważ
uważamy–całkiemsłusznie–żeogólnierzeczbiorącludzie
sąrozsądni,dostrzegająracje,atakżepotrafiąwłaściwiedopasować
swojezachowanieiswojeceledoprzedstawionychimargumentów.
Jestcośpośredniowewnętrzniesprzecznego
wtwierdzeniu,żeludzieniebiorąpoduwagęracji!Atojestwłaśnie
kluczdotakiejsamokontroli,którąsłuszniemożemyrozumiećjako
próg,zaktórymznajdziemyprawdziwązasługę.
Caruso:Nieprzeczętemu,żeistniejąistotneróżnicepomiędzy
podmiotamiposiadającymitenrodzajracjonalnejkontroli,doktórej
sięodwołujesz,itymi,którzyjejnieposiadają.Rozróżnienietojest
niezaprzeczalne.Zwykładorosłaosoba,któradostrzegaracje,
wniebagatelnysposóbróżnisięodosobycierpiącejnazaburzenia
psychopatyczne,chorobęAlzheimeralubpoważneupośledzenie
