Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Pojęciewolnościwypowiedziwkampaniachwyborczych
zewnętrznych”
,nmożliwośćpodejmowaniadecyzjizgodniezwłasnąwolą”
,nżycie
pozawięzieniemizamknięciem”inprawaobywateliwyznaczoneprzezdobropo-
wszechne,interesnarodowyiporządekprawny”6.Możnajednakdokonaćpewnej
katalogizacjiwolnościitymsamymwyróżnićpewnejejrodzaje.Wkontekście
tejksiążkibędąto:wolnośćjednostkiorazwolnośćwypowiedzi.
Wolnośćjednostkiodnosisiędotejsferyotaczającejjednostkę,dziękiktórej
zyskujeonamożnośćpostępowaniawedługwłasnejwoli.Codoistotywolnośćta
zakorzenionajestniewakcieprawnym,awczłowieczeństwie.Matakżecharakter
pierwotnywstosunkudowszystkichludzkichuprawnieńiwzwiązkuztymjest
źródłempozostałychprzysługującychjednostceprawiwolności7.Wtymmiejscu
wartozauważyć,żemimopozornegopodobieństwaiwspólnegorodowodupoję-
ciawolnościiprawaniesątożsame,chociażczęstostosujesięjewymiennie.Prawa
touprawnieniajednostekwynikającezprawawsensieprzedmiotowym(zkon-
stytucji,ustaw),któresłużąimdoochronyichinteresów.Wyróżniasięspośród
nich:prawawolnościowe,prawarównościoweiprawanienależącedopozostałych
dwóchgrup.Prawawolnościowemajązapewnićjednostcewarunkiswobodne-
gorozwojujejosobowości.Przeciwstawnedonichsąprawarównościowe,które
gwarantująróżnicowaniepozycjijednostkiwokreślonychsytuacjach.Wolności
tozkoleiuprawnienianiewynikającebezpośredniozprawawsensieprzedmioto-
wym,aprawapotrzebnesąjedyniedoustaleniaichgranic8.
Wolnośćwypowiedzijestjednązwieluprzyznanychjednostcewolności(wśród
np.wolnościdożycia,wolnościsumieniaiwyznania,wolnościmyśli,wolnościpro-
wadzeniadziałalnościgospodarczejczywolnościzawieraniaumów).Samtermin
wolnośćwypowiedzijestpewnymskrótemmyślowym,którynieoddajewpełniwie-
lościzwiązanychznimzagadnień.Istotnejestrozwinięcietegozagadnienia,także
wkontekścieinnymniżteoretycznoprawny.Wpierwszejkolejnościnależyzasta-
nowićsięnadleksykalnymznaczeniemwolnościwypowiedzi.Wedługsłownika
frazeologicznegojęzykapolskiegoterminwolnośćwypowiedzi-takjakwolnośćre-
publikańska,wolnośćobyczajówczyteżwolnośćwytęskniona-stanowizwiązekfra-
zeologiczny9.Wedługsłownikajęzykapolskiegowolnośćwypowiedzitonprawodo
swobodnegowypowiadaniaswoichmyśli”
.Natomiastsamosłowowypowiedźwuję-
ciuleksykalnymoznaczanustnelubpisemnezabraniegłosuwjakiejśsprawie”10.
6Hasło:wolność,online:sjp.pwn.pl/sjp/wolnosc;2537405.html(dostęp:11.06.2016).
7Zob.np.W.Skrzydło,Konstytucyjnykatalogwolnościiprawjednostki,[w:]M.Chmaj(red.),
Wolnościiprawaczłowieka…,s.49-55.
8B.Banaszak,Ogólnewiadomościoprawachczłowieka,[w:]B.Banaszak,A.Preisner,Prawa
iwolnościobywatelskiewKonstytucjiRP,Warszawa2002,s.31-32;I.Malinowska,Ochrona
prawiwolnościwPolsce,Warszawa2009,s.17-18.
9Hasło:wolność,[w:]S.Skorupka(red.),Słownikfrazeologicznyjęzykapolskiego,t.II,Warszawa
2002,s.601-602.
10Hasło:wypowiedź,online:sjp.pwn.pl/szukaj/wypowied%C5%BA.html(dostęp:11.06.2016).
Bardzoszczegółowerozważania,cojestwypowiedzią,aconie(nagruncieteoriiifilozofii
prawa)zob.:L.Kendrick,FreeSpeechasaSpecialRight,ΠPhilosophy&PublicAfairs”2017,
nr45,s.97-100.
