Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Żychowski,WpływmasowychgrobówzIiIIwojnyświatowejnaśrodowiskoprzyrodnicze,
Kraków2008,ISBN978-83-7271-464-0,©byWNUniwersytetuPedagogicznego2008
Sn,Ag,Au,Cu,PbiZn(James1989),
P,Pb,Cu,Zn,Fe,Mn,Ni,Ca,Mg,K,organicznyC,wtórnekryształyiamor-
ficzneFeorazpHiCaCO
3(James1999).
Analizygeochemicznepozwalająarcheologomnaustaleniemiejsc,wktó-
rychprowadzonorozmaitądziałalność,szczególniezwiązanązeskładowaniem,
nabywaniem,używaniemiusuwaniemmateriałóworganicznychprzezczłowie-
kaizwierzęta.Dotyczytotakże:zabitychizdechłychzwierząt,ryblubichko-
ściorazludzkichpochówków(Barbaiinni1987;Barba,Manzanilla1987;Manza-
nilla,Barba1990;Ortiz,Barba1993;Manzanilla1996;Carr1984;Kent1984,
1987,1990;Kroll,Price1991).
Archeologówinteresujerównieżzestawieniestwierdzonychwmiejscu
eksploracjipierwiastków,napodstawiektórychmoglibyokreślićobiektlub
przedmiot,któryuległrozkładowi.Tegorodzajubadaniadotyczyłynp.:pracow-
nirzemieślniczych,miejscodbywaniaceremoniiiprzechowywaniapigmentów,
pomalowanychtykw,stiukównabudynkachitp.(Terryiinni2000;Parnell
iinni2002).Pozwalająonetakże,napodstawiestwierdzonegoskładupierwiast-
ków,ocenićmateriał,któryuległrozkładowi(Trąbka2003).Nielicznebadania
dotycząpoznaniamechanizmurozkładu,np.skrobi(Haslam2004).Haslam
ustaliłkońcoweproduktydekompozycjiskrobiorazzwróciłuwagęnaczynni-
kiniszcząceikonserwujące,np.enzymy,gliny,metale,właściwościpodłożaitp.
Ponadtoarcheolodzypotwierdzają,żetakżeinnepierwiastki,np.N,Ca,K
orazmetaleciężkiemogąrównieżwwieluprzypadkachbyćdobrymiwskaźni-
kamiludzkiejdziałalności,pomimozdecydowaniemniejszegowzględemPich
wzrostuzawartościwmiejscacharcheologicznych.Wzrosttenwynosiodpo-
wiedniodlaPod50do175razy,adlawymienionychpierwiastkówodokoło3do
12razy.PodwyższonekoncentracjeNaiKkonsekwencjąspalaniawpaleni-
skachipiecachprzemysłowychdrewna,poktórympozostałpopiółdrzewny
(Wells2004).Szeregzwiązkówchemicznych,np.hematyticynober,związanych
zobrządkamiirytuałami,pozostajewśrodowiskunadługielata,np.wpochów-
ku,wpostacitlenkużelazaisiarczkurtęciowego(Wells2004).Wyższazawartość
P,CaiMgjestcharakterystycznadlarolniczejdziałalnościczłowieka(Scudder
2001).Pomimowolnegoprocesudekompozycji,Porganicznypochodzącyzokre-
surzymskiegowAngliiuległmineralizacjiwglebachizostałznichwyprowadzo-
nywokoło70%(Mattingly,Williams1962).WkorzystnychwarunkachPmoże
zostaćwykrytypo100do1000lat(Betel,Máté1989;Crowther1997;Heron
2001).UwolnionywprocesiedekompozycjiPbardzoszybkowiązanyjestwpro-
cesieretrogradacjilubwytrącany,czylipodlegazachowaniuwśrodowiskupodło-
ża(Zawadzki1999).WpływwspółczesnegorolnictwanazawartośćPwpodłożu,
poprzezwysiewanynapolafosforandwuwapniowy,dotyczytylkogórnego,kil-
kucentymetrowegopoziomugleby.Wzwiązkuztympróbkidobadańpobiera-
nozgłębokościponiżejpoziomupróchnicznego,czyliztakiegomiejscawprofi-
lupionowym,doktóregoniesięgałaorka.
Napodstawieskładuchemicznegoosadówmożnajednaktylkodopewne-
gostopniawnioskowaćoarcheologicznychartefaktachiludzkiejdziałalności.
Archeolodzyuważają,żewaspekciestatystycznym,zwanymszerszym,zależyto
odpodłożageologicznego,aszczególnieodlokalnejdepozycjiosaduorazod
archeologicznychartefaktów.O’ConnoriEvans(2005)przedstawiająnawet
15