Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Żychowski,WpływmasowychgrobówzIiIIwojnyświatowejnaśrodowiskoprzyrodnicze,
Kraków2008,ISBN978-83-7271-464-0,©byWNUniwersytetuPedagogicznego2008
Archeolodzyuważają,żezawartośćcałkowitegoPwpodłożuodzwiercied-
latypiintensywnośćużytkowaniaziemi.Jednakznaczniewięcejmożnapowie-
dziećoartefaktach,badającróżnezwiązkifosforowe(Eidt1973).Eidtnapod-
stawieichrozpuszczalnościwyróżniłtrzygrupytychzwiązków:Inieokludo-
wanefosforanyżelazaiglinu;IIokludowanefosforanyżelazaiglinu;IIIfo-
sforanywapnia.Wielebadańdotyczytychtrzechpodstawowychgrupzwiąz-
kówfosforowych(np.Eidt1973,1977,1984a,b;Eidt,Woods1974,Woods1977).
PonadtoEidtwykazałprawidłowośćpolegajacąnatym,żestosunekgrupyIIdo
I(II/I),jestwspółzależnyodwzględnegowiekuartefaktów.Wynikitepotwier-
dzawieluinnychbadaczy(np.Lillios1992).Zainteresowaniefrakcjonowaniem
fosforanówwarcheologiizmalałoodśmierciEidtawroku1980,pomimodowie-
dzionychzalettakiegopostępowania(np.Bethell,Máté1989).Frakcjonowanie
mogłobybyćalternatywnymsposobembadaniawystępowaniawprzeszłości
materiiorganicznejiwykorzystaniaziemiwmiejscach,wktórychniezachowały
sięnasiona,pyłekalboinnaorganicznapozostałość(np.Lillios1992).
Stosowanewarcheologiimetodygeochemicznepozwalająznaleźćmiejsca,
wktórychwcześniejprowadzonodziałalność.oneprzydatneszczególnietam,
gdziejestzłystanzachowanialubuległrozkładowiartefakt,czyligdymiejsce
touległostopniowemuopuszczeniuipozostałytylkoślady(Middleton,Price1996;
Schlezinger,Howes2000;Parnelliinni2002;Sarrisiinni2004).
Podczasposzukiwaniazakresubadańgeochemicznychzwróconotakże
uwagęnametodystosowaneprzezarcheologów.Wieluznichdopieroodlat70.
XXwiekunieograniczasięwbadaniachnadidentyfikacjąstarożytnychkul-
turtylkodofosforanów,alerównieżanalizujeinnepierwiastkiwystępujące
wbadanymśrodowisku(Cook,Heizer1965;Lambertiinni1984;Craddock1984;
Bintliiinni1990;Lewisiinni1993;Linderholm,Lundberg1994;Astoniinni
1998;Entwistleiinni1998).Dlaarcheologaistotnejestustaleniepierwiast-
kówwskaźnikowych,którepozwoląokreślićdziałalnośćhistorycznączłowie-
ka(Jenkins1989;Homsey,Capo2005).Najczęściejtymiwskaźnikamisą:
Kpozwalanp.oddzielićróżnądziałalnośćczłowiekazapisanąwosadach;
Pwskazujenaintensyfikacjęludzkiejdziałalności;stosunkiSr/CaiK/Ppoma-
gajązidentyfikowaćantropogenicznymateriałorazstosunekzawartościelemen-
tówrozpuszczalnychinierozpuszczalnych,umożliwiającywskazanieokresupo-
chodzeniarozłożonychartefaktówioddziaływaniaczynnikówatmosferycznych
(Scudder2001).Zasięghistorycznejdziałalnościczłowiekapozwalatakżeustalić
analizakoncentracjipierwiastkówciężkich:Cu,Fe,Hg,Mn,Ni,PbiZn.Większość
jednakpracograniczasiędobadaniazawartościkilkupierwiastków.Wlicznych
opracowaniachprzyjmowanoróżneichzestawienia:
Ca,P,MgiorganicznyC(Heidenreichiinni1973a,Heidenreichiinni
1973b),
P,Caiorganicznąmaterię(Cook,Heizer1965),
P,K,Ca,Mg,LOIorazpH(Entwistleiinni2000),
Na,K,Ca,Mg,organicznyC,całkowityPiN(Provan1971),
Al,Ba,Ca,Fe,K,Mg,Mn,Na,P,Sr,SiZn(Homsey,Capo2005),
Ba,Cd,Cu,Fe,Hg,Mn,PbiZn(Linderholm,Lundberg1994;Terry
iinni2000),
P,Mg,Ca(Konradiinni1983),
14