Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
1.Spalaniepaliwjakoprzyczynazmianklimatu
zeźródełantropogenicznych4.Artykuł1Konwencjidefiniujemianowiciezmiany
klimatujakozmianywklimaciespowodowanepośredniolubbezpośredniodziałal-
nościączłowiekazmieniającąskładatmosferyziemskiej.Tezmianyodróżniasię
odnaturalnejzmiennościklimatuobserwowanejwporównywalnychokresach5.
Wartododać,żeniektórzyautorzyużywająokreślenia„zmianyklimatuwzmocnio-
neprzezczłowieka”.Mogąbyćonerozumianejako„zmianyklimatuspowodowa-
nebezpośredniolubpośredniodziałalnościączłowieka,prowadzącedopowstawa-
niapoważnychskutkówekologicznych,ekonomicznychispołecznych6”.
WedługIPCC„wpływczłowiekanaklimatjestoczywisty7”.Maotymświad-
czyćzwiększeniekoncentracjigazówcieplarnianychwatmosferze,dodatniewy-
muszanieradiacyjne,prowadzącedoogrzewaniasiępowierzchniZiemi,lepsze
zrozumieniesystemuklimatycznegoizmianwnimzachodzących,atakżewzrost
średniejtemperatury.Wlatach2003-2013średniatemperaturaprzypowierzchni
Ziemizwiększyłasiębowiemo0,78°Cwporównaniuzlatami1850-1900.
Głównąprzyczynąantropogenicznychzmianklimatujestzwiększenieprzez
człowiekaskalidziałaniaefektucieplarnianego(szklarniowego),będącegonatu-
ralnym,dobrzepoznanymiistotnymdlażyciaprocesemzwiązanymzeskładem
atmosferyziemskiej8.AtmosferataprzepuszczadopowierzchniZiemiczęśćener-
giizeSłońca.Energia,mającagłówniepostaćpromieniowaniasłonecznego,będą-
cegopromieniowaniemkrótkofalowym,jestnastępniereemitowana(wypromie-
niowanazpowrotem)przezZiemięgłówniewpostaciciepła(promieniowania
długofalowego),któregoczęśćuciekawprzestrzeńkosmiczną.Pozostałaczęść
energiipodlegaabsorbcjiprzezpewnegazy(tzw.gazycieplarniane)znajdujące
sięwatmosferze9.Cząsteczkitychgazówreemitująciepłowewszystkichkierun-
kach.CzęśćwypromieniowanegowtensposóbciepławracanaZiemięipodgrze-
wajejpowierzchnię,cozkoleipowodujeponownewyemitowaniepromieniowa-
niadługofalowego10.
4A.M.Bizuneh,ClimateVariabilityandChangeintheRiftValleyandBlueNileBasin,Ethiopia.
LocalKnowledge,ImpactsandAdaptation,LogoVerlagBelinGmbH,Berlin2013,s.44-45;B.Da-
ley,AirTransportandtheEnvironment,Routledge,Oxon2016,s.51.
5RamowakonwencjaNarodówZjednoczonychwsprawiezmianklimatu,sporządzonawNo-
wymJorkudnia9maja1992r.(Dz.U.1996nr53,poz.238).
6W.J.Maunder(red.),DictionaryofGlobalClimateChange.SecondEdition,Chapmanand
Hall,NowyJork2012,s.43.
7Zmianaklimatu2013…,s.13.
8T.M.Wigley,TheScienceofClimateChange,[w:]E.Claussen,V.A.Cochran,D.P.Davis
(red.),ClimateChange:Science,Strategies,andSolutions,PewCenteronGlobalClimateChange,
Arlington2001,s.7.
9Z.Kundzewicz,Cieplejszyświat:rzeczozmianachklimatu,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2013,s.39;P.Whitefield,EarthCareManual:APermacultureHandbookforBritainand
OtherTemperateClimates,PermanentPublications,Hampshire2004,s.71.
10L.V
.Dubeck,S.Moshier,J.E.Boss,FantasticVoyages:LearningScienceThroughScience
FictionFilms,Springer,NowyJork2004,s.143;M.Pidwirny,UnderstandingPhysicalGeography,
OurPlanetEarthPublishing,Kelowna2017,s.34.