Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
dzanychdoatmosfery.Szczególniedużyudziałwantropogenicznychemisjach
gazówcieplarnianychmadwutlenekwęgla(CO
2)pochodzącyzprocesówenerge-
tycznegowykorzystaniapaliwzawierającychpierwiastekwęgiel.Paliwate,spala-
newsilnikach,kotłachczypiecach,używanesądocelównapędowychlubopało-
wych.
WPolsceiwniektórychinnychpaństwachUniiEuropejskiejemisjadwutlenku
węglazespalaniapaliwbądźteżwęgielzawartywtychpaliwachsąobjętetzw.
podatkamilubopłatamiwęglowymi.Wrezultaciekonsumencibądźproducenci
zostajązmuszenidopłaceniaswegorodzajucenzaemisjędwutlenkuwęglalubza
węgielzawartywokreślonychdobrachiczynnikachprodukcji3.Innymisłowy,ta-
kiepodatkiiopłatydostarczająpodmiotomgospodarczymbezpośrednichbodźców
cenowychdopodejmowaniadziałańskutkującychograniczeniememisjidwutlen-
kuwęgla.
Cenyemisjidwutlenkuwęglakształtowanesąrównieżwbardziejpośredni
sposób,amianowicieprzezinnepodatkiiopłatyponoszonewzwiązkuzczynno-
ściami,którychprzedmiotemsąpaliwa(np.ichprodukcjalubsprzedaż).Podstawą
opodatkowaniatakimipodatkamilubopłataminiejestilośćdwutlenkuwęglaczy
pierwiastkawęgla,aleilośćlubwartośćopałowaróżnychpaliw.Okazujesięjed-
nak,żetegotypudaninyrównieżwpływająnaodpowiedniezachowaniapodmio-
tówgospodarczych.Bodźcedoredukcjiemisjidwutlenkuwęgla,dostarczaneprzez
tradycyjne(niewęglowe)podatkiiopłaty,mogąbyćwprawdziesłabsze,alewdal-
szymciągupolegająnawprowadzaniucenyzakorzystaniezpaliwiemitowanie
wzwiązkuztymokreślonejilościCO
2.
WkonstrukcjipodatkówiopłatpobieranychwPolsceodemisjidwutlenku
węglalubpaliwnapędowychczyopałowychzastosowanopreferencjepodatkowe,
którepowodują,żeniektóresposobywykorzystaniapaliwniepodlegająefektyw-
nemuopodatkowaniubądźteżopodatkowanesąniższymistawkami.Takasytuacja
możeoznaczać,żepewnaczęśćcałkowitejemisjidwutlenkuwęglapochodzącej
zprocesówspalaniapaliwniejestobjętaodpowiedniącenąmającąformępodatku
czyopłaty.Byłobytoszczególnieniekorzystne,gdybytaczęśćemisjiniebyław
ogóleobjętażadnymiinstrumentamipolitykiklimatycznej.
CenyemisjidwutlenkuwęglakształtowanewPolsceprzezposzczególnero-
dzajepodatkówiopłat,atakżeprzezinneinstrumentymogąsięzatemróżnić,do-
starczającpodmiotomgospodarczymbodźcóworóżnejsile.Wrezultacieniektó-
rzykonsumencipaliwmogąbyćwstopniumniejszymniżinniskłonnido
podejmowaniadziałańpożądanychzperspektywypolitykiklimatycznej.
Sygnałycenowedostarczaneprzezpodatki,opłatyiinneinstrumentypolityki
klimatycznejpowinnybyćnietylkowzględniejednolite,alerównieżodpowiednio
silne.Zpunktuwidzeniateoriiekonomiiśrodowiskaikoncepcjibazującychna
pracachA.Pigouoznaczato,żecenyemisjidwutlenkuwęglapowinnyodzwiercied-
3W.Nordhaus,TheClimateCasino:Risk,Uncertainty,andEconomicsforaWarmingWorld,
YaleUniversityPress,NewHaven,Londyn2015,s.29.
