Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.3.Epistemologicznezałożeniakoncepcjikomunikacyjnych
czopomijającproblematykęsensuorazrodzajukomunikowanejwiedzy,
koncentrujesięjedynienawpływiekomunikatunazachowaniaodbiorców,
koncepcjakonwergencyjnapodkreśladoniosłośćobutychzagadnień.Ujęcie
transmisyjneakcentujeproblemtransmisjiinformacjiniesionejprzezjęzyk
komunikatu,podczasgdyujęciekonwergencyjnestarasięobjąćrównież
wiedzęcichą,związanązdoświadczeniemiumiejętnościamiindywidualnego
podmiotu.
Konwergencyjneujęciekomunikacjikwestionujepoglądograniczający
komunikacjędowymiarujęzykowego,ponieważ–jaksłuszniezauważa
Polanyi–ludziewiedząikomunikująwięcejniżmogąpowiedzieć
33
.Wiele
informacji,jakiewpływająnaindywidualnerozumienieistniejeprzecież
jedyniewzględemkonkretnejjednostki.Sensiznaczenieinformacjiniesą
wtymujęciuobiektywnymielementamirzeczywistości,lecznadawanesą
przezjednostkęwprocesiepercepcjiinformacji,dziękiczemumogąbyć
wykorzystywaneprzezniądourzeczywistnieniaokreślonychcelów.Koncep-
cjakonwergencyjnakomunikacjiakcentujeszczególniemocnojeszczedwie
dodatkowekwestie.Pierwszadotyczyrolijęzykawtworzeniu,przekazywaniu
orazutrwalaniuparadygmatówkulturowychispołecznych,związanychze
społecznymirelacjamiwładzy,adrugazwiązanajestzfunkcjąstruktury
komunikacji.Przedstawicieleujęciakonwergencyjnego,awszczególności
wnurcieteoriikrytycznej,wstrukturzekomunikacji,awięcregułachrządzą-
cychjejprzebiegiem,upatrujązarównolekarstwaprzeciwkoinstrumentalnej
rolijęzyka,jakidrogidoprawdyisprawiedliwości.
Koncepcjatransmisyjnakoncentrujesięnainstrumentalnejskuteczno-
ścikomunikacji,akoncepcjakonwergencyjnaskupiasięnawpływieprocesów
komunikacyjnychnaludzkiepoznanieiludzkąwiedzę.Ztegoteżpowodu
obaujęciaodwołująsiędozasadniczoróżnychmetodinterpretacji.Założenia
epistemologiczneorazprzedmiotzainteresowaniakoncepcjitransmisyjnej
komunikacjisprawiają,żewnaturalnysposóbnawiązujeonadoanalizsta-
tycznychiilościowych,podczasgdywprzypadkuujęćkonwergencyjnychdo-
minującąrolęodgrywająanalizydynamiczneijakościowe,odnoszącepewne
zjawiskaspołecznedowartościprzyjmowanychwokreślonejgrupie.
F.E.X.Dance,AHelicalModelofCommunication(w:)F.E.X.Dance(red.),HumanCommu-
nicationTheory,Holt,RinehartandWinston:NewYork1967,s.296.
33
SzerzejM.Polanyi,TheTacitDimension,Routledge&KeganPaulLtd.:London
1966,s.4.
35
