Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
METODOLOGIAJAKOMETAREFLEKSJA
NADHISTORIOGRAFIĄIINNYMI
REPREZENTACJAMIPRZESZŁOŚCI
JanPomorski
Czyzastanawialiściesiękiedyś,jakdoświadczamyprzeszłości?Skądwogólewia-
domo,żeistniałaonapozatym,copamiętamy?Żebyłocośjeszczeprzednami?Sta-
wianiepytańtowyrazrefleksyjnejwobecotaczającegonasświata-atakżewobec
jegoprzeszłości-postawy.OdnajdujemyjużuHerodotazHalikarnasu(ok.484-
426p.n.e.),uznawanego-obokTukidydesa(471/460-404/393p.n.e.)-zaojca
historiografii1.HistorykzwykształceniaimistrzreportażuRyszardKapuściński
(1932-2007),zabierającczytelnikówwPodróżezHerodotem,pisałotymtak:
Herodotjestuwikłanywpewiennierozwiązywalnydylemat:zjednejstronypoświęca
życiestaraniom,żebyzachowaćprawdęhistoryczną,abydziejeludzkościniezatarły
sięwpamięci,azdrugiej-wjegodociekaniachgłównymźródłemniejesthistoria
rzeczywista,alehistoriaopowiedzianaprzezinnych,awięctaka,jakaimsięwyda-
wała,awięcselektywniezapamiętanaipóźniejintencjonalnieprzedstawiona.Sło-
wem,niejesttohistoriaobiektywna,aletaka,jakąjegorozmówcychcieli,abybyła.
Iztejrozbieżnościniemawyjścia.Możemypróbowaćzmniejszaćlubłagodzić,
alenigdynieosiągniemystanudoskonałego.Nieusuwalnybędzietenczynniksubiek-
tywny,jegodeformującaobecność.NaszGrekzdajesobieztegosprawęidlatego
1DziejeHerodotawtłumaczeniuprofesoraSewerynaHammeraukazałysięwPolscedopierow1955
roku,czylidwalatapośmierciJózefaStalina,bowiemkilkalatgotowadodrukuksiążkaprzeleżałannapółce”
,
gdyżgorliwycenzordoszukałsięwspółczesnychanalogiiwhistorycznymopisiedespotiisprzeddwóchipół
tysiącalat!Przytaczamtenfakt,bobardzodobrzeilustrujeonnietylkoklimatepokistalinowskiej,wktó-
rejprzyszłostudiowaćKapuścińskiemuhistorięnaUniwersytecieWarszawskim,aletakżeprzekonanie
ówczesnychdecydentówosileoddziaływaniaprzekazuhistorycznego.
JanPomorski,Metodologiajakometarefleksjanadhistoriografią…
35