Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WopiniiNataliiiRichardaHughsonówntwórczośćoznaczazdolnośćczłowieka
dowytwarzanianowychluboryginalnychpomysłów,olśnień,restrukturyzacji,wy-
nalazkówlubartystycznychrzeczy,któresąocenioneprzezekspertówjakomające
naukowe,estetyczne,społecznelubtechnologicznewartości;ocenatychwartości
możesięzmienićzupływemczasu”(Hughson,Hughson2003,26).Wzakresie
stymulatorówtwórczychmożnaprzyjąćdefinicję,żentwórczośćjestinterakcją
pomiędzyuzdolnieniami,procesamiiśrodowiskiem,dziękiktórejjednostkalub
grupawytwarzadostrzegalnyprodukt,któryzgodniezprzyjętymiwśrodowisku
społecznymkryteriamijestzarównonowy,jakiużyteczny”(Kaufman,Plucker,
Baer2008,2).
Innympodejściemdodefiniowaniatwórczościjeststanowiskospersonalizo-
wane,odnoszącesiędoosobytwórczej,uwzględniającetakżeinneskładowe,jak
osobowośćtwórcyczywłaściwościtwórczejednostki(Rogers1954za:Kabat-Szymaś
2001,12).Wkontekścietwórczościdzieckainauczycielajakoosóbtwórczychaspekt
tenrozwinęwpodrozdziałachdotyczącychpodmiotowegokontekstutwórczości.
Wposzukiwaniurodzajówtwórczościmożnatakżeuwzględniaćpodłożeprzed-
miotowe,zatemnp.istniejetwórczośćnaukowa,artystycznalubtechniczna.Każdy
zwymienionychrodzajówtwórczościmożebyćpodzielonywewnętrznienadyscy-
plinyisubdyscypliny.Wogólnympodejściudziałalnośćtwórcymożedotyczyćtakże
kilkukręgów:odkrywczościdzieciimłodzieży,działalnościwynalazczo-technicznej
orazartystycznej(Zborowski1986,23).
Wyróżnićmożnarównieżkilkakryteriówtwórczościwykorzystywanychprzy
oceniewytworów.Jednązpropozycjijestpodziałnakryteriaukryte,jawneiujęcie
triadowe.Wkryteriachukrytychdokonywanajestzazwyczajsubiektywnaocena
wartościwytworów,nierozłącznazemocjonalnym,indywidualnymodbioremsztuki
przezbadacza.Osobyoceniającemogąwykorzystaćnp.technikęocenykonsen-
sualnejCAT(ConsensualAssessmentTechnique).Kryteriajawnesąpodawanedo
publicznejwiadomości,zatemwoceniesąbardziejobiektywne.Mogąbyćzastoso-
wanenp.wbadaniuwybitnychosiągnięćtwórczych.Wbadaniachnadtwórczością
wkontekściepsychologicznymjednymzrozwiązańocenypraceksperymentalnych
jestzastosowaniepodejściaJoyaP
.Guilfordapolegającenatym,żeosobybadane
ocenianesąpodkątempłynności,giętkościioryginalnościmyślenia.Dodatkowym
kryteriumjawnym,któremożebyćwykorzystanewocenie,jeststarannośćtwórcy,
zjakąwykonujeondanywytwór.Wujęciutriadowymwskazywanesątrzygrupy
kryteriówmającewpływnaocenęwytworu;sąto:cechywytworu,cechyprocesu
myśleniaireakcjapsychicznaodbiorcy.Nakażdąztychgrupskładasiępięćbar-
dziejszczegółowychkryteriów,będącychgotowąpropozycjądowykorzystania
wbadaniach(Nęcka2012,26-37).
Pryzmatdwubiegunowościwkontekścietwórczościmożnarozpatrywaćwpo-
dejściuelitarnymiegalitarnym,inaczejzwanymitwórczościąprzezdużenT”imałe
nt”
.Pierwszeznichodnosisiędoosóbzdolnychiwybitniezdolnych,którychwy-
15
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
