Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Terminyipojęcia.Wprowadzenie
Oilezdefiniowaniepamięciautobiograficznejniesprawiawiększych
problemów7,otylepodobnyzabiegwstosunkudopamięciindywidualnej,
azwłaszczazbiorowej,nastręczawielukłopotów.Chcącuniknąćpułapki
hipostazowaniazbiorowegopodmiotu,przyjmuję,żezpamięciązbiorową
mamydoczynieniawsytuacji,gdyjednostkapoczuwasiędoczłonko-
stwawewspólnocielubgrupiespołecznej,aodgrywanietejroliwymaga
znajomości(iokreślonychpostaw)wobecpewnychzdarzeń,postaciczy
artefaktówzprzeszłości.Pamięćwspólnejprzeszłościjestnieodłącznym
składnikiemświadomościzbiorowejwszelkichgrupideologicznych(wspól-
notwyobrażonych).
Zinteresującymprzypadkiempamięcizbiorowejmamydoczynienia
wsytuacji,gdypodmiotempamięcijestnieautonomiczna,ujmowanapoza
relacjamispołecznymijednostka,alejednostkauwikłanawsiećspołeczną.
Wtakimwypadkuzbiorowośćzarównopodmiotu,jakipamięcinabiera
nowegoznaczenia.Przypadektenjestbardzosłaboopracowanywliteratu-
rzeprzedmiotu.Wstępnerefleksjenatentematprzedstawiamwzamiesz-
czonymwtymtomieartykuleOpamięciwsieciach.Pytaniaopodmiot
pamięcispołecznej.Pamięćspołecznaapotocznawiedzaoprzeszłości.
Szczególnymrodzajempamięcizbiorowejsąkanonykultury.Kanon
kultury8tozbiórwydarzeń,postaciiartefaktów,októrychczłonekwspól-
notywiedziećcośpowinien.Najczęściejprzedmiotembadańsąkanony
narodowe,aleistniećmogątakżekanonyklasoweikanonywspólnotregio-
nalnych,możnateżpytać,czyistniejąlubmająszansęzaistniećkanony
wspólnotponadnarodowych,naprzykładEuropejczyków.Naogółbadając
kanonykultury,zajmujemysięichskładem(cenionepostacie,zdarzenia,
artefakty),hierarchiąorazwartościamiiideamiwiązanymizelementami
kanonu9.Wmoichbadaniach(Kryzyskanonukulturowegowspołeczeństwie
ponowoczesnym)nadtymzagadnieniemzwracamuwagęnajeszczejeden
7OlbrzymiwkładwrozwiązanietegoproblemumaKajaKazimierska.
8Wpierwszymtekściepoświęconymkanonowiużywałemterminu„kanonhisto-
ryczny”,wtekstachpóźniejszychposługiwałemsięjużterminem„kanonkulturowy”.
Myślę,żeobasądozaakceptowania–kanonykulturoweniemalwcałościnależądo
przeszłości.WięcejnatentematwzamieszczonymwtymtomieartykulePrzeszłośćjako
tworzywokanonukulturowego...
9Nieposługującsięterminem„kanon”,interesującebadanianatentematprowadzili
BarbaraSzacka(1983)iPiotrT.Kwiatkowski(2008).
16
