Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kompensacjautraconejszansyproblemzwiązkuprzyczynowegoczyszkody?
43
EwaBagińska*
Kompensacjautraconejszansyproblem
związkuprzyczynowegoczyszkody?
1.Wprowadzenie
Teoriakompensacjiztytułuutratyszansy(lossofchance,perted’unechance)
jestdziełemjudykaturyfrancuskiejijejpoczątkisięgająkońcaXIXwl,kiedyto
sądyzaczęłyuwzględniaćroszczenieowynagrodzenieutraconejmożliwości
wygraniaprocesuzpowoduwinyprawnika,agdychodzioutratęszansywy-
leczenialubprzeżycia-lat60lXXwl1lPowstanieideiwynagradzaniautraco-
nejszansywkręguprawaromańskiegoniebudzizdziwienia,ponieważkaż-
denaruszeniedóbriinteresówposzkodowanego,niezależnieodichnatury,
uznawanejesttamapriorizaszkodęwsensieprawnym,awszystkieszkody,
jeślitylkodotycząinteresówchronionychprzezprawo,wzasadzierówno-
rzędnewświetlezasadodpowiedzialnościcywilnej2lKoncepcjautratyszansy
szybkoprzeniosłasięnagruntinnychprawodawstwromańskichidoprawa
holenderskiego3lNapoczątkuXXwlrównieżsądyangielskiedopuściłyrosz-
czenieokompensacjęutratyszansywreżimieodpowiedzialnościexcontractu,
conaturalniemiałowpływnapodobnerozwiązaniawStanachZjednoczonych
oraztzwlsystemachomieszanejtradycjiprawnej,jakIzrael4lObecniewponad
dwudziestukrajacheuropejskichsądyzasądzająodszkodowaniebądźzadość-
uczynienieztytułuutraconejszansy,przyczymwniektórychkrajachzakres
roszczeniajestograniczony(zoblbliższeuwagiponiżej)l
*EwaBagińska,UniwersytetGdańskil
1Wtymartykulewykorzystałamwznacznymstopniumateriał,któryjestzawartywroz-
dzialeIIImojejmonografiOdpowiedzialnośćdeliktowawrazieniepewnościzwiązkuprzyczynowego.
Studiumprawnoporównawcze,Toruń2013lStanprawnyzostałzaktualizowanyl
2
ZoblGlViney,PlJourdain,Lesconditionsdelaresponsabilité.Traitédedroitcivil,redlJlGhe-
stin,LGDJ2006,sl13,91inl
3
ZoblorzeczeniesąduapelacyjnegowAmsterdamieWevervvlDeKrakerz1996rl,NJ1997,
213(tzwlsprawababyRuth)lElBagińska,Odpowiedzialnośćdeliktowa…,sl232-234l
4
ZoblRlPerry,Israel,w:EuropeanTortLaw2011,redlKlOliphant,BlClSteininger,Berlin2012,
sl745-747(szkodaokołoporodowa)l