Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogólnacharakterystykatradycjiprawnych
27
codoktórejwystępujepełnazgodnośćwliteraturze59.Niektórzyzastanawiają
sięwogólenadsensemwyróżnianiakulturprawnych,bosamterminnkultura”
mabardzoszerokizakresiniemaściśleokreślonegoznaczenia,więctymbar-
dziejposługiwaniesiępojęciemkulturyprawnejmożebyćmałoużyteczne60.
Kulturajestbardziejwytworemwpływówhistorycznychniżzmianewolucyj-
nych61.Jejgranicesąpłynne,sensniejednoznacznyijestonawytworemroz-
wiązańinstytucjonalnychorazekonomiipolitycznej.Poruszaniesięnatakim
niepewnymgrunciemożebyćtrudneidlategonależyzachowaćszczególną
ostrożność,abyniepowtarzaćinieutrwalaćpewnychstereotypów.Mimo
tychmankamentówodwoływaniesiędotradycjiprawnychpozwalaspojrzeć
wniecoinnysposóbnaprawo,możeułatwićodnalezieniewartości,któresta-
nowiąuzasadnienieokreślonychreguł,ate-zwłaszczawprawierodzinnym
-mająniebagatelneznaczenie.
Wkolejnychpodrozdziałachzostaniescharakteryzowanatradycjacom-
monlaw,francuskaigermańska,anasamymkońcuzostanąwskazanerozwią-
zaniamieszane.JaktrafniedostrzegaHenryW.Ehrmann,wprawdziecenne
jestanalizowanieposzczególnychkulturprawnychwichobrębie,prowadzące
doustaleniacechkonkretnejkulturyprawnej,aletylkoanalizaróżnorodnych
tradycjiprawnychpozwalanaustalenie,costanowiregułę,acowyjątek,cojest
stałe,acotymczasoweicostoiupodstawkażdejznich.Pewnewartościczy
etykę,naktórejzbudowanoprawowdanejkulturze,uważasięzaoczywiste,
adopieroporównanieróżnychkulturpowoduje,żewidzimytewartościoraz
etykęzinnejperspektywyiodkrywamyichwłaściwemiejsce62.
Wniniejszymopracowaniuposłużonosięjednązwielusystematyk
kulturprawnych63.Wydajesięonanajlepszapodkątemomawianejproble-
matyki.PrzedewszystkimuwzględniatylkoEuropę,abardziejprecyzyjnie
-UnięEuropejską,więcdokonaniepodziałujedynienakulturęcommon
laworazkulturęprawastanowionego(civillaw)niebyłobywystarczające
59
Por.H.W
.Ehrmann,ComparativeLegalCultures,s.8-9.
60
Zob.D.Nelken,DefningandUsingtheConceptofLegalCulture…,s.114.
61
JakdostrzegaHenryW.Ehrmann,omawiającrozwójkulturprawnych,ciągleodbywasię
migracjapewnychinstytucjiprawnychzjednejkulturydoinnej(zob.H.W
.Ehrmann,Compa-
rativeLegalCultures,s.5).RównieżLawrenceFriedmanzwracauwagęnabrakstałościwob-
szarzekulturprawnychizmianyzwiązaneznowymiodkryciamiczyzdarzeniaminiezależnymi
odczłowieka.Wskazuje,żekulturaprawnajestproduktemwieluinterakcji(zob.TeConceptof
LegalCulture:AReply…,s.34-35).
62
H.W
.Ehrmann,ComparativeLegalCultures,s.11.
63
Szerzejzob.J.W
.Head,GreatLegalTraditions…,s.11.
