Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Genezaiewolucjawspółpracypolicyjnej
państweuropejskichprzed1993rokiem
Współpracatransgranicznapaństweuropejskichzrodziłasięzpotrzebywspółdziałania
służbpolicyjnychwzwalczaniuprzestępczościmiędzynarodowej.Jejpoczątkisięgają
połowyXIXw.iwiążąsięzkontaktamifunkcjonariuszypolicjikrajówniemieckoję-
zycznychwceluskutecznegozwalczaniaruchówniepodległościowych,lewicowych
ianarchistycznych24.
PodjętewostatnichdekadachXIXw.próbyzinstytucjonalizowaniatransgranicznej
współpracypaństweuropejskichwzwalczaniuzagrożeńbezpieczeństwapublicznego
wynikałyzfaktu,Europastałasięarenąnarastającychaktówprzemocyiterroryzmu
dokonywanychprzezczłonkóworganizacjiwywrotowychopodłożunarodowościo-
wymianarchistycznym,którychofiarąpadałytakżegłowypaństwiszefowierządów,
międzyinnymiWłoch,Hiszpanii,RosjiiAustro-Węgier25.PonadtopoEuropie,wyko-
rzystującszybkorozwijającąsięsiećpołączeńkolejowych,poruszalisięgroźniprze-
stępcy,dokonujączuchwałychnapadówrabunkowych,morderstwiinnychczynówkry-
minalnych26.W1888r.Austro-Węgry,BelgiaiHolandiazawarłyumowęprzewidującą
wymianęinformacjioprzestępcachdziałającychnaterytoriumtychkrajów.Kolejnym
krokiemwkierunkuwspółpracypolicyjnejbyłydecyzjeprzyjętenakonferencjifunk-
cjonariuszypolicjiwRzymiew1898r.,dotyczącescentralizowaniasystemuinformacji
oruchachidziałaczachanarchistycznychiwywrotowych27.WdrugiejpołowieXIXw.
24Chodziopowołanyw1851r.ZwiązekPolicyjnyPaństwNiemieckich(Polizeiverein)zsiedzibą
wLipsku,zrzeszającyPrusy,Austrię,niektórekrólestwanależącedoZwiązkuNiemieckiego:Bawaria,
Hanower,Wirtembergia,Saksonia,atakżeksięstwoBadenii.Zob.szczegółowoW.Siemann,„Deutsch-
landsRuhe,SicherheitundOrdnung”:DieAnfängederpolitischenPolizei1806–1866,Tübingen,1985;
M.Deflem,InternationalPolicinginNineteenth-CenturyEurope:ThePoliceUnionofGermanStates,
18511866,InternationalCriminalJusticeReview,1996,6(1),s.36–57;J.Müller,DerDeutscheBund
18151866,München2006,s.66–67.J.Müller(op.cit.,s.74)wspominaonieudanejpróbiepowołania
„Policjizwiązkowej”(Bundespolizei)naobszarzeZwiązkuNiemieckiegopodjętejprzezKsięstwoBade-
niijeszczew1836r.Zob.takżeM.Deflem,op.cit.,s.36;M.Deflem,GlobalRuleofLaworGlobalRule
ofLawEnforcement?InternationalPoliceCooperationandCounterterrorism,AnnalsAAPSS,2006,
nr603,s.243;M.Deflem,BureaucratizationandSocialControl:HistoricalFoundationsofInternational
PoliceCooperation,Law&SocietyReview,2000,34(3),ss.748–750.Por.D.Bigo,Policesenréseaux:
l’expérienceeuropéenne,Paris1996,s.58;W.Czapliński,Obszarwolności,bezpieczeństwaisprawiedli-
wości.Współpracawzakresiewymiarusprawiedliwościisprawwewnętrznych,Warszawa2005,s.5.
25Zob.B.Hoffman,Obliczaterroryzmu,Warszawa1999,s.17–19.
26Na„internacjonalizację”przestępczościzwróciłuwagęsłynnyaustriackikarnistaFranzvonLiszt
(wlatach1898–1917profesorprawakarnegoimiędzynarodowegonaUniwersytecieBerlińskim).Zob.
J.Dajczman,Interpol,Warszawa2005,s.29–30.
27Opodłożu,przebieguirezultatachkonferencjiszczegółowopiszą:R.B.Jensen,TheInternationalAnti-
AnarchistConferenceof1898andtheOriginsofInterpol,JournalofContemporaryHistory,1981,16(2),
s.323–47;M.Deflem,
,WildBeastsWithoutNationality’:TheUncertainOriginsofInterpol,1898–1910,
w:HandbookofTransantionalCrimeandJustice,red.Ph.Reichel,ThousandOaks2005,s.275–285.