Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
X
KamilPiskała
człowiekiemmającymznacznybagażdoświadczeńżyciowych,ajego
nazwiskobyłodobrzeznanewśrodowiskuzaangażowanejpolitycz-
nieinteligencjiKrólestwaPolskiego4.Urodziłsię15marca1869roku
wKaliszuwurzędniczejrodzinieoszlacheckichkorzeniach.Jegoży-
cioryswpisujesięwhistorię„pokolenianiepokornych”—generacji
działaczypolitycznychiintelektualistów,którzyzrywajączpopowsta-
niowąapatią(luborganicznikowskimpragmatyzmem,jakpowiedzie-
libyichoponenci),wostatnichdwóchdekadachXIXwiekutworzyli
zrębymasowych,nowoczesnychruchówpolitycznychnaziemiach
Królestwa,animowalisporyorientacyjnewprzededniuiwtrakcie
Iwojnyświatowej,apoodzyskaniuniepodległościsięgnęlipowie-
lespośródnajwyższychurzędówwpaństwielubteżobjęlifunkcje
przywódców(alboszanowanychpowszechnienestorów)najważniej-
szychstronnictwiobozówideowychdziałającychnapolskiejscenie
politycznej5.
Poukończeniukaliskiegogimnazjumw1888rokuWojciechow-
skiwyjechałnastudiadoWarszawy.Zdomurodzinnegowyniósł
kultdlatradycjipowstaniastyczniowegoigorącypatriotyzm,awalka
zrusyfikacyjnymizabiegamiszkolnejadministracji—wbrewinten-
cjomrosyjskichwładz—wzmocniławnimprzywiązaniedopolskiej
kultury(zwłaszczawjejromantycznejmutacji)ipoczucietożsamości
narodowej.Samwspominałpolatach:„Zabiegirusyfikatorówosiągnę-
łytylkotenskutek,żepotęgowaływnasuczuciespójninarodowej—
silnejpodstawywpóźniejszejdziałalności”6.
4JerzyŁazor,autorwstępudonowejedycjipamiętnikówWojciechowskiego,pod-
sumowującewolucjępozycjiswojegobohaterawkręgupolskichelitpolitycznych
ispołecznikowskichKrólestwa,zauważa:„Jeślinapoczątkuwiekubyłkonspiratorem
rozpoznawalnymjedyniewwąskichkręgachpartyjnych,topodekadzieznanogojuż
wWarszawiejakoskutecznegodziałaczaspołecznego”(JerzyŁazor,Wstęp,w:Stani-
sławWojciechowski,Mojewspomnienia,cz.1,MuzeumHistoriiPolski,Warszawa2017,
s.11).
5BohdanCywiński,Rodowodyniepokornych,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2010;szerzejopokoleniowychdoświadczeniachiformowaniusięświatopo-
glądówpóźniejszychwybitnychpolitykówzaliczającychsiędogeneracji„niepokornych”
piszeRomanWapiński(por.PokoleniaDrugiejRzeczypospolitej,ZakładNarodowyim.
Ossolińskich,Wrocław-Warszawa-Kraków1991,s.13-134).
6StanisławWojciechowski,Mojewspomnienia…,cz.1,s.47.
