Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
9
nanatężenieiczastrwaniakolejnychetapówwtymprocesie.Wkońcowejczę-
ścirozdziałuwyjaśniłaistotęwychowaniarehabilitującegoorazprzytoczyławy-
nikidotychczasniepublikowanychbadańukazujących,wjakisposóbrodzice
dziecizproblemamiwzrokowymipostrzegająrealizowanyprzezsiebieproces
wychowawczy.
Specyfikęrozwojuemocjonalno-społecznegomałychdziecizniepełno-
sprawnościąwzrokuscharakteryzowaławkolejnymrozdzialeMałgorzataWit-
kowska,któraomówiłam.in.trudnościwustaleniurytmuokołodobowego
udzieckazuszkodzonymwzrokiem,kształtowaniesięrelacjiprzywiązania,
rozwójświadomościwłasnegoDja”,odczuwanieiwyrażanieemocjiwsytuacji
niewidzenia,patomechanizmpowstawaniazachowańautostymulacyjnych,cha-
raktersygnałówkomunikacyjnychudzieciniewidomychbędącychnaetapie
komunikacjiprzedsłownejitp.Opisompotencjalnychproblemówrozwojowych
wsferzeemocjonalno-społecznejtowarzyszywskazaniewłaściwychsposobów
postępowaniawychowawczo-rewalidacyjnegorodzicówiterapeutów;metodyte
tworzątzw.strategięuczeniainteraktywnego.
Kolejnytekstpoświęconyzostałukazaniuspecyfikirozwojufunkcjipo-
znawczychmałychdziecizproblemamiwzrokowymi.KorneliaCzerwińska,Jo-
annaStępińskaiDominikaWiśniewskawskazałynatrudnościwjednoznacz-
nymokreśleniupotencjałupoznawczegodzieckazdysfunkcjąwzroku,związane
m.in.zniewystarczającąliczbąodpowiednichnarzędzisłużącychdopomiaru
funkcjipoznawczychmałychdzieci.Rozdziałtenzawieraopisnabywaniaprzez
dzieckozniepełnosprawnościąwzrokukompetencjiwczterechpodstawowych
sferachrozwojupoznawczego:pojęciastałościprzedmiotu,eksploracjiprzed-
miotówipodstawowychschematówczynnościowych,zachowańtypuDśrodek
-cel”orazdziałańprzyczynowo-skutkowych.Wodniesieniudobadańnauko-
wychpodkreślonospecyfikęrozumowaniaprzezanalogię,zdolnośćkształto-
waniawyobrażeńzastępczych,trudnościwnabywaniupojęćnaturalnychoraz
kompensacyjnyrozwójprocesówpamięciowychiuwagowych.
Następnyrozdział,autorstwaKamiliMiler-Zdanowskiej,traktujeorozwoju
komunikacjijęzykowejudzieciniewidomychisłabowidzących.Powołującsię
naźródłateoretyczneiempiryczne,autorkaobjaśniłaznaczeniezmysłusłuchu
iwzrokuwrozwojumowyorazopisaławybranekoncepcjewyjaśniająceprzy-
czynypowstawanianieprawidłowościwnabywaniumowyudziecizdysfunkcją
wzroku.Zasadniczączęśćrozdziałustanowianalizaspecyficznychtrudności
wrozwojumowywkolejnychlatachżyciamałegodzieckaniewidomego,ze
zwróceniemuwagitakżenaobszarkomunikacjipozawerbalnej.
Problemywzrokowemałychdziecisłabowidzącychwystępującenajczęściej
itowarzyszącewiększościschorzeńukładuwzrokowegoopisałaautorkakolej-
negorozdziału,MałgorzataWalkiewicz-Krutak.Zagadnieniateomówiłaprzede
wszystkimwkontekścierozwojuwidzenia,czyliwkolejności,wjakiejfunkcje
wzrokowepojawiająsięirozwijająuwiększościdzieci.Wyraźniezaakcentowa-
ławzajemnezależności,jakiezachodząmiędzypercepcjąwzrokowąarozwojem
