Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
T.Sakowicz,Wybraneaspektyśrodowiskarodzinnegowpercepcjiiocenieosóbosadzonych
wpolskichzakładachkarnych,Kraków2009
ISBN:978-83-7587-181-4,©byOficynaWydawnicza„Impuls”2009
1.2.Sytuacjażyciowawięźniówwteoriiiwbadaniach
33
kowańprzestępczościzcorazczęściejakcentowanąroląśrodowiskazewnętrz-
nego,awzwiązkuztymroląsytuacjiżyciowej,wjakiejznalazłsiępotencjalny
przestępca.Pomimotegoniedasięjednoznaczniewskazaćnakonkretnąprzy-
czynęzachowaniaprzestępczego.Nazachowanietomawpływcałyzestaw
czynników-odindywidualnychpredyspozycjipospołeczneuwarunkowania
zmożliwościąwskazaniaczynnikadominującegowdanejsytuacjiżyciowej
sprawcy.Wartozauważyć,żeosobapopełniającaczynprawniezakazany
znalazłasięwsytuacjitrudnej,którąmożnaanalizowaćzdwojakiejpozycji.
Zjednejstronymogłatobyćsytuacjatrudnapopychającadoprzestępczych
zachowań.Zdrugiejnatomiastbezwątpieniaosobataznalazłasięwsytuacji
odpowiedzialnościkarnejzapopełnionyczyn.WedługTadeuszaTomaszew-
skiegoosytuacjachtrudnychmówimywtedy,
[...]kiedywewnętrznarównowagasytuacjinormalnejzostaniezakłóconatak,że
normalnyprzebiegaktywnościpodstawowejzostaniezakłóconyiprawdopodo-
bieństworealizacjizadanianapoziomienormalnymstaniesięmniejsze28.
Autorwyszczególniapięćgłównychrodzajówsytuacjitrudnych:depry-
wacje,przeciążenia,utrudnienia,konfliktyizagrożenia.Wprzytoczonych
przykładachsytuacjitrudnychdostrzegasięrozdźwiękpomiędzyzadaniem,
jakiestajeprzedpodmiotem,ajegomożliwościamirealizacyjnymi.Otychmoż-
liwościachprzesądzająwarunkikontekstowe,stosowanemetodyorazcechy
danegopodmiotu.
Sytuacjetrudne,utrzymującesięprzezczasdłuższy,mogąpowodowaćtrwałe
zakłóceniawfunkcjonowaniuczłowieka,anawettrwałezmianyocharakterzepato-
logicznym.Sytuacjetrudne,którychnormalizacjaprzekraczamożliwościpodmiotu,
mogąnabieraćcharakterusytuacjikryzysowych,tzn.takich,wktórychzmianywe-
wnętrznepodmiotuprowadządodezorganizacjijegozachowaniasię29.
Wobectakichjednostek,doktórychniewątpliwiezaliczyćmożnawięź-
niów,pojawiasiękoniecznośćrozpoznawanianietylkoichsytuacjiżyciowej,
alerównież,amożeprzedewszystkim,ichtrudnejsytuacjiżyciowej.Rzeczywi-
stośćtaskłaniazkoleidozorganizowanegowsparciazestronykompetentnych
służbspołecznychuaktywniającychsięwoddziaływaniachresocjalizacyjnych
ipomocowych,bezudziałuktórychpowrótbyłegoprzestępcydonormalnego
życiabyłbywyjątkowoutrudnionyczywręczniemożliwy.
28T.Tomaszewski,Człowiekiotoczenie[w:]T.Tomaszewski(red.),Psychologia,Państwowe
WydawnictwoNaukowe,Warszawa1977,s.32.
29Tamże,s.36.